ΠΡΟΣ: Υπουργό Εσωτερικών, κ. Π. Θεοδωρικάκο
ΚΟΙΝ: - Υπουργό Επικρατείας, κ. Γ. Γεραπετρίτη
- Υφυπουργό Εργασίας και Κοινωνικών Υποθέσεων, κ. Δ.Μ. Μιχαηλίδου
- Γεν. Γραμματέα Κοινωνικής Αλληλεγγύης και Καταπολέμησης της Φτώχειας, κ. Γ. Σταμάτη
- ΕΣΑμεΑ
- Φορείς – Μέλη ΠΟΣΓΚΑμεΑ
ΘΕΜΑ: «Αδιαπραγμάτευτο το δικαίωμα της απρόσκοπτης ένταξης των παιδιών με βαριές και πολλαπλές αναπηρίες στις δομές προσχολικής ηλικίας - Άμεση απόσυρση των εμποδίων που εισάγονται με τον νέο νόμο ως προς τη διασφάλιση του συγκεκριμένου δικαιώματος»
Αξιότιμε κύριε Υπουργέ,
Η Πανελλήνια Ομοσπονδία Σωματείων Γονέων και Κηδεμόνων Ατόμων με Αναπηρία (ΠΟΣΓΚΑμεΑ) αποτελεί το δευτεροβάθμιο όργανο εκπροσώπησης, διεκδίκησης και προστασίας των δικαιωμάτων των Ατόμων με Νοητική Αναπηρία, Αυτισμό, Σύνδρομο Down, Εγκεφαλική Παράλυση, Βαριές και Πολλαπλές Αναπηρίες και τις οικογένειές τους, μέσω των Σωματείων Γονέων και Κηδεμόνων που υπερβαίνουν σήμερα τα 200 μέλη στο σύνολο της ελληνικής επικράτειας.
Με το παρόν έγγραφό μας αιτούμαστε την άμεση απόσυρση της απαράδεκτης πρόβλεψης του άρθρου 48 «Διευκόλυνση ένταξης παιδιών με ειδικές ανάγκες στο μαθησιακό περιβάλλον» του προσφάτως ψηφισθέντος νόμου με τίτλο «Κατεπείγουσες ρυθμίσεις αρμοδιότητας των Υπουργείων Υγείας, Εσωτερικών, Εργασίας και Κοινωνικών Υποθέσεων και άλλες διατάξεις».
Συγκεκριμένα, ζητάμε την άμεση απόσυρση της προβλεπόμενης «δυνατότητας» υποστήριξης των παιδιών με βαριές και πολλαπλές αναπηρίες στους δημοτικούς βρεφονηπιακούς και παιδικούς σταθμούς από «ειδικό βοηθό – συνοδό» που διατίθεται από τις οικογένειες των παιδιών αυτών και κατ’ επέκταση το κόστος της ανάγκης προσφυγής στις υπηρεσίες του επιβαρύνει τις ίδιες.
Η εν λόγω διάταξη εγείρει σοβαρούς προβληματισμούς σχετικά με την ορθοκρισία και τα εχέγγυά της για τη διασφάλιση της ανεμπόδιστης και δικαιωματικά κατοχυρωμένης πρόσβασης των παιδιών με βαριές και πολλαπλές αναπηρίες στις δημοτικές δομές διαπαιδαγώγησης της προσχολικής ηλικίας και στις υποστηρικτικές υπηρεσίες που προβλέπονται στο πλαίσιο αυτό, καθώς:
(α) παραβλέπει κρίσιμες παραμέτρους που αφορούν στα παιδιά με βαριές και πολλαπλές αναπηρίες και τις οικογένειές τους, με σημαντικότερη την αυτονόητα βεβαρημένη καθημερινότητά τους λόγω των αυξημένων, σε κάθε επίπεδο, αναγκών και απαιτήσεων, οφειλόμενων στην επέλευση της αναπηρίας,
(β) εισάγει ειδικές προϋποθέσεις και περιορισμούς φύσει ασυμβίβαστους με το πνεύμα των μέτρων που αποσκοπούν στην ανακούφιση των ατόμων με βαριές αναπηρίες και των οικογενειών τους, συμπεριλαμβανομένης της πρόσβασης αζημίως στις κάθε φύσεως υπηρεσίες, χωρίς διακρίσεις στη βάση της αναπηρίας και με τη συνακόλουθη υποχρέωση παροχής των απαραίτητων εύλογων προσαρμογών για τη στήριξη των ατόμων αυτών (Ν.4074/2012),
(γ) εναποθέτει την ευθύνη στα άτομα και τις οικογένειές τους για ζητήματα που πρέπει να σταθμίζονται από την πολιτεία, σε αντίθεση με ό,τι προβλέπει το Σύνταγμα, οι Διεθνείς Συμβάσεις και η εθνική νομοθεσία.
Η διάταξη του άρθρου 48 του συγκεκριμένου νόμου παραπέμπει ίσως στο ύφος και τον χαρακτήρα δικαίων που προτάσσουν την αναζήτηση και θεμελίωση της ευθύνης, ενδεχόμενα που θα πρέπει να αντιμετωπίζονται με επιφυλακτικότητα, καθώς απομακρύνονται από το πνεύμα της διασφάλισης των κατοχυρωμένων δικαιωμάτων των ΑμεΑ.
Οι ανάγκες των βρεφών και παιδιών με βαριές και πολλαπλές αναπηρίες διαφοροποιούνται σημαντικά, όπως διαφέρει και ο βαθμός εξάρτησής τους από ενήλικα άτομα και υπό αυτό το πρίσμα η θέσπιση της δυνατότητας πρόσβασης των παιδιών αυτών και των οικογενειών τους στις υπηρεσίες του «ειδικού βοηθού – συνοδού» αξιολογείται ως καθ’ όλα θεμιτή.
Στην κάθε περίπτωση, τόσο η απουσία επαρκών επιλογών όσο και τα προσκόμματα στερούν την πρόσβαση των παιδιών στην κατάλληλη προπαρασκευή της μετάβασης από την οικογενειακή ζωή στις δομές αγωγής και διαπαιδαγώγησης και μετέπειτα στην εκπαίδευση, στόχοι που υπηρετούνται από τους παιδικούς, βρεφικούς και βρεφονηπιακούς σταθμούς.
Περαιτέρω, η νομοθετική πλέον απαίτηση της προσφυγής στις υπηρεσίες «ειδικού βοηθού – συνοδού» από τις οικογένειες των ατόμων με βαριές και πολλαπλές αναπηρίες παρεκκλίνει από τις υποχρεώσεις συμμόρφωσης της χώρας με:
(α) τις προβλέψεις της παραγράφου (ψ) του προοιμίου της Σύμβασης του ΟΗΕ για τα Δικαιώματα των ΑμεΑ (Ν.4074/2012) που αναγνωρίζουν το δικαίωμα και την υποχρέωση προστασίας από το κράτος των ΑμεΑ και των μελών των οικογενειών τους, προκειμένου να καταστεί δυνατό στις οικογένειες να συμβάλλουν στην πλήρη και ίση απόλαυση των δικαιωμάτων των ατόμων με αναπηρία,
(β) τη λήψη των απαιτούμενων μέτρων για τη διασφάλιση της πλήρους απόλαυσης από τα παιδιά με αναπηρίες όλων των ανθρώπινων δικαιωμάτων σε ίση βάση με τα υπόλοιπα παιδιά και της πρόσβασης σε κατάλληλες και προσιτές υπηρεσίες και σε κάθε βοήθεια για σχετικές με την αναπηρία ανάγκες, σύμφωνα με τα άρθρα 7 και 28 της ανωτέρω Σύμβασης,
(γ) τις ρυθμίσεις του άρθρου 61 του Ν.4488/2017 (Φ.Ε.Κ. 137/Α/2017) σύμφωνα με το οποίο, κάθε νομικό πρόσωπο δημοσίου ή ιδιωτικού δικαίου υποχρεούται να αφαιρεί υφιστάμενα εμπόδια κάθε είδους και να προάγει θετικά μέτρα για τη διασφάλιση της ισότιμης άσκησης των δικαιωμάτων των ΑμεΑ στο πεδίο των αρμοδιοτήτων ή δραστηριοτήτων του.
Για τους παραπάνω λόγους και επειδή το δικαίωμα ένταξης των παιδιών και βρεφών με αναπηρία στα περιβάλλοντα αγωγής και διαπαιδαγώγησης, σε ίση βάση με τον υπόλοιπο πληθυσμό, προϋποθέτει τη θεσμοθέτηση μιας σταθερής και μη διαφοροποιημένης βάσης μεταχείρισης, η οποία θα αποτρέπει διακριτές και αντικρουόμενες στα δικαιώματά τους διαδικασίες, ζητάμε την άμεση απόσυρση του άρθρου 48 του ως άνω αναφερόμενου νόμου.
Σας καλούμε, τέλος, να συνυπολογίσετε τις πρόσφατες συστάσεις της Επιτροπής των Ηνωμένων Εθνών προς τη χώρα, κατόπιν αξιολόγησης του τρόπου και του βαθμού προόδου ευθυγράμμισης των πολίτικων της ως προς τις προβλέψεις της Διεθνούς Σύμβασης για τα Δικαιώματα των ΑμεΑ, που συνηγορούν στην ανάγκη για την εφαρμογή μακροπρόθεσμης στρατηγικής με μέτρα αποτελεσματικά και εναρμονισμένα που εγγυώνται την πρόσβαση των ΑμεΑ σε κάθε πτυχή της ζωής τους.
Για την ΠΟΣΓΚΑμεΑ,
Ο ΠΡΟΕΔΡΟΣ Η ΓΕΝ. ΓΡΑΜΜΑΤΕΑΣ
ΙΩΑΝΝΗΣ ΜΟΣΧΟΛΙΟΣ ΦΩΤΕΙΝΗ ΖΑΦΕΙΡΟΠΟΥΛΟΥ