ΠΡΟΣ: Υπουργό Ναυτιλίας και Νησιωτικής Πολιτικής, κ.Ι.Πλακιωτάκη

ΚΟΙΝ.: (σχετ.:πίνακας αποδεκτών)  

ΘΕΜΑ: «Προσκρούει στο πνεύμα των μέτρων διευκόλυνσης της κινητικότητας των ατόμων με αναπηρία η διαφοροποιημένη αντιμετώπιση περιπτώσεων με συγκρίσιμες ανάγκες – Αίτημα επαναπροσδιορισμού των προϋποθέσεων χορήγησης έκπτωσης επί του ναύλου στις περιπτώσεις ΙΧΕ οχημάτων που εξυπηρετούν άτομα με βαριές και πολλαπλές αναπηρίες»

Αξιότιμε κύριε Υπουργέ,

Η Πανελλήνια Ομοσπονδία Σωματείων Γονέων και Κηδεμόνων Ατόμων με Αναπηρία (ΠΟΣΓΚΑμεΑ) αποτελεί το δευτεροβάθμιο όργανο του αναπηρικού κινήματος που εκπροσωπεί τα άτομα με νοητική αναπηρία, αυτισμό, σύνδρομο down, εγκεφαλική παράλυση, βαριές και πολλαπλές αναπηρίες και τις οικογένειές τους μέσω των Σωματείων Γονέων και Κηδεμόνων στην ελληνική επικράτεια, έχοντας ως αποστολή τη διεκδίκηση και προστασία των δικαιωμάτων τους.

Με το παρόν έγγραφο και με αφορμή προφορικές και γραπτές αντιδράσεις γονέων και κηδεμόνων ατόμων με βαριές και πολλαπλές αναπηρίες, η ΠΟΣΓΚΑμεΑ, μεταφέροντας τον σχετικό προβληματισμό, ζητά να δοθεί έμφαση στην ανάγκη αποκατάστασης της άδικης συλλογιστικής ως προς τις προϋποθέσεις που πρέπει να συντρέχουν για τη χορήγηση έκπτωσης 50% επί του ναύλου των ακτοπλοϊκών πλοίων στα ΙΧΕ οχήματα που εξυπηρετούν άτομα με αναπηρία (όχημα στο οποίο επιβαίνει ο/η δικαιούχος με αναπηρία, χαρακτηρισμένο ως αναπηρικό και φέροντας δελτίο στάθμευσης των ατόμων με αναπηρία, ΑΜΑ)[1].

Η εν λόγω ευνοϊκή διάταξη, παρότι βρίσκεται αναντίρρητα σε σύμπνοια με τα αιτήματα του αναπηρικού κινήματος, επί της εφαρμογής της, αποκλείει περιπτώσεις που ουσιαστικά εξυπηρετούν τις ανάγκες κινητικότητας ατόμων με βαριές και πολλαπλές αναπηρίες που βρίσκονται υπό τη φροντίδα των γονέων και κηδεμόνων τους, το όχημα κατοχής των οποίων διαθέτει Δελτίο Στάθμευσης ΑΜΑ, αλλά δεν έχει εισαχθεί αδασμολόγητο ως αναπηρικό.

Στην προκειμένη περίπτωση, θεωρούμε ότι η υποχρέωση σωρευτικής πλήρωσης των ανωτέρω προϋποθέσεων εισάγει μη θεμιτούς περιορισμούς στην πρόσβαση στο εν λόγω ωφέλημα, καθώς θέτει τον πληθυσμό αυτής της κατηγορίας σε μειονεκτικότερη θέση έναντι άλλων, αποδυναμώνοντας κατ’ επέκταση και τον στόχο της συμβολής της πολιτείας στη λήψη αντισταθμιστικών μεριμνών για τη συνταγματικά κατοχυρωμένη προστασία της ευαίσθητης κοινωνικής ομάδας των ατόμων με αναπηρία.

Αποτελεί κοινό τόπο πως, πέραν της ευαλωτότητας και των δυσχερειών ως προς την κινητικότητά τους που χαρακτηρίζουν τους/τις δικαιούχους της έκπτωσης λόγω της φύσης της αναπηρίας τους, εξακολουθούν να υφίστανται πρόσθετες δυσχέρειες που καλούνται να αντιμετωπίσουν από την απουσία προσβάσιμων μεταφορικών δικτύων και μέσων στην πλειοψηφία των ελληνικών πόλεων, κατά παρέκκλιση των δεσμευτικών υποχρεώσεων που απορρέουν από τη Σύμβαση του ΟΗΕ για τα Δικαιώματα των Ατόμων με Αναπηρίες, που η χώρα μας έχει κυρώσει με τον Ν.4074/2012. Η συνεκτίμηση αυτών των παραγόντων περιορίζει τα συγκεκριμένα άτομα στη διέξοδο της χρήσης ιδιωτικών μεταφορικών μέσων για τις μετακινήσεις τους, όπως ισχύει και για τη μεταφορά ατόμων με βαριές και πολλαπλές αναπηρίες που βρίσκονται στην φροντίδα των γονέων και κηδεμόνων τους, των οποίων οι αυξημένες ανάγκες συνεπάγονται μεγαλύτερο ή/και αποκλειστικό βαθμό εξάρτησης από άλλους ανθρώπους.

Στη βάση αυτής της παραδοχής, το κατ’ εξοχήν ουσιώδες αναφορικά με την καθ’ όλα ευκταία έκπτωση επί του ναύλου, δεν μπορεί να είναι άλλο από τη βούληση του νομοθέτη για τη στήριξη των ατόμων με αναπηρία και των οικογενειών τους με διακριτές παρεμβάσεις που επενεργούν σε ορισμένο βαθμό αντισταθμιστικά στις συνέπειες της αναπηρίας, στα εμπόδια κινητικότητας που αντιμετωπίζουν τα άτομα αυτά στο φυσικό και δομημένο περιβάλλον, καθώς και στη συρρίκνωση της βιοποριστικής ικανότητας των ίδιων και των οικογενειών τους, λόγω των αυτονόητα αυξημένων απαιτήσεων της ακούσιας κατάστασης της αναπηρίας.

Υπό το πρίσμα αυτό εκτιμούμε πως η ‘άκαμπτη’ απαίτηση περί χαρακτηρισμού του οχήματος ως αναπηρικού, από τη στιγμή που η αποδεικτική αξία του δελτίου στάθμευσης ΑΜΑ και της συνοδείας του προσώπου με αναπηρία παρέχει επαρκώς τα εχέγγυα για τη διαπίστωση των συνθηκών που δικαιολογούν την ανάγκη εξυπηρέτησης των ατόμων με βαριές και πολλαπλές αναπηρίες με ιδιωτικά οχήματα, φέρεται να υποτιμά την ουσία των πραγματικών περιστατικών και εν τέλει αποτιμάται ως ασύμπτωτη με το σκεπτικό που επιχείρησε να εισάγει μια κοινωνικά αποδεκτή λύση στο ζήτημα της έκπτωσης αυτής. 

Εν τέλει, αποτέλεσμα συνδρομής της προϋπόθεσης συνιστά η ανομοιόμορφη αντιμετώπιση περιπτώσεων και προσώπων που φέρουν συγκρίσιμα χαρακτηριστικά, ιδιότητες και ανάγκες, εν προκειμένω η εξυπηρέτηση της κινητικότητας προστατευόμενων τέκνων με βαριές και πολλαπλές αναπηρίες, με ΕΙΧ γονέων και κηδεμόνων που συνιστούν κατηγορία που έχει παρεμφερούς φύσεως ανάγκες με τις περιπτώσεις κατόχων αναπηρικού οχήματος. Μπορεί κατά συνέπεια να εκληφθεί ως ‘επιλεκτική πρόνοια’, αφού συνεπάγεται κριτήρια που καταλήγουν να θέτουν τις συγκεκριμένες περιπτώσεις σε δυσμενέστερη θέση έναντι άλλων που βρίσκονται σε θέση συγκρίσιμα δυσχερή. 

Κατόπιν των ανωτέρω, ζητάμε την προσωπική σας παρέμβαση για την επεξεργασία ρύθμισης που θα καθιστά πιο ευέλικτη τη διαδικασία αναγνώρισης της έκπτωσης του ναύλου στα δρομολόγια πλοίων για τα ΙΧΕ οχήματα που εξυπηρετούν αποδεδειγμένα άτομα με βαριές και πολλαπλές αναπηρίες, αποσυνδέοντας τα κριτήριά της από τη ‘στενή’ λογική του χαρακτηρισμού ενός οχήματος ως αναπηρικού και στοιχειοθετώντας το βάρος της απόδειξης στην συνδρομή προϋποθέσεων ισοδύναμης αξίας, ήτοι της συνοδείας του επιβαίνοντος ατόμου με αναπηρία στο όχημα και της ταυτόχρονης διαπίστωσης δελτίου στάθμευσης ΑΜΑ.

Φρονούμε ότι η ενέργεια αυτή συνάδει με τις πραγματικές περιστάσεις, εξομαλύνει τις διαχωριστικές γραμμές για την προσέγγιση συναφών αναγκών των ατόμων με αναπηρία και των οικογενειών τους που εξυπηρετούνται από τις ακτοπλοϊκές γραμμές, πρόσκειται δε στο πνεύμα των θετικών μέτρων για τη διευκόλυνση της κινητικότητας των ατόμων αυτών, με τον τρόπο επιλογής τους και σε προσιτό κόστος, όπως υπαγορεύεται από τις προβλέψεις του άρθρου 20 της Σύμβασης του ΟΗΕ για τα Δικαιώματα των ΑμεΑ (Ν.4074/2012). Προβλέψεις, για τις οποίες η Επιτροπή των ΗΕ έχει συστήσει στη χώρα, στο τέλος του περασμένου έτους, τη λήψη αποτελεσματικών μέτρων για τη βελτίωση του συστήματος στήριξης της προσωπικής κινητικότητας και τη διασφάλιση της ισότιμης πρόσβασης όλων των ατόμων με αναπηρία σε παροχές και μέσα που διευκολύνουν την κινητικότητα αυτή. 

Κύριε Υπουργέ,

Η υιοθέτηση θετικών μέτρων αντιστάθμισης της δυσμενούς θέσης στην οποία περιέρχονται τα άτομα με αναπηρία και οι οικογένειές τους, δεν αποτρέπει εκδοχές όπου τα μέτρα αποδεικνύονται απρόσφορα, όταν το σχέδιο εφαρμογής τους απομακρύνεται από τη συλλογιστική που τα εκτρέφει και αποτυγχάνει να διασφαλίσει πρόσβαση σε αυτά στο σύνολο των περιπτώσεων με συγκρίσιμες ανάγκες.

Ευελπιστώντας ότι θα κατανοήσετε το εύλογο αίτημα πολλών γονέων και κηδεμόνων που αναλαμβάνουν το απαιτητικό έργο της φροντίδας ατόμων με βαριές και πολλαπλές αναπηρίες, αναμένουμε τη θετική σας ανταπόκριση στο ζήτημα που σας θέσαμε και παρακαλούμε για την ενημέρωση της Ομοσπονδίας μας αναφορικά με τις ενέργειες στις οποίες προτίθεστε να προβείτε.

Με εκτίμηση,

Για την ΠΟΣΓΚΑμεΑ,   

Ο ΠΡΟΕΔΡΟΣ

Ιωάννης Μοσχολιός

Η ΓΕΝΙΚΗ ΓΡΑΜΜΑΤΕΑΣ

Φωτεινή Ζαφειροπούλου 

Πίνακας αποδεκτών:

Υπουργός Επικρατείας, κ.Γ.Γεραπετρίτης

Γ.Γ. Αιγαίου και Νησιωτικής Πολιτικής, κ.Χρ.Καλογήρου 

Διεύθυνση Θαλάσσιων Συγκοινωνιών, Τμήμα Β’, Αρχηγείο Λιμενικού Σώματος – Ελληνικής Ακτοφυλακής του Υπουργείου Ναυτιλίας και Νησιωτικής Πολιτικής

Εθνική Συνομοσπονδία Ατόμων με Αναπηρία (ΕΣΑμεΑ)

Φορείς – μέλη ΠΟΣΓΚΑμεΑ