Η 20η Νοεμβρίου, ημερομηνία υπογραφής, το 1989, της Διεθνούς Σύμβασης για τα Δικαιώματα του Παιδιού από τη Γενική Συνέλευση του ΟΗΕ, έχει καθιερωθεί ως Παγκόσμια Ημέρα για τα Δικαιώματα του Παιδιού.
Η Σύμβαση, που ενσωματώθηκε στο εθνικό δίκαιο με τον ν.2101/1992, συνιστά τον θεμέλιο λίθο της διεθνώς αναγνωρισμένης ανάγκης για παροχή ειδικής προστασίας και προαγωγής των δικαιωμάτων των παιδιών, φέροντας οριζόντιο χαρακτήρα, και περιλαμβάνοντας κατηγορίες δικαιωμάτων για το σύνολο του παιδικού πληθυσμού (όπως η προστασία από κάθε μορφής διάκριση, εκμετάλλευση, ρατσισμό, η ανεμπόδιστη πρόσβαση στην εκπαίδευση, την υγεία, την πρόνοια, την ψυχαγωγία, και συμμετοχή σε όλες τις εκφάνσεις της κοινωνικής τους ζωής κ.α.).
Συνιστά, επίσης, την πρώτη συνθήκη ανθρώπινων δικαιωμάτων που έκανε συγκεκριμένη μνεία στην αναπηρία (άρθρο 2, για τη μη διάκριση) και περιλάμβανε ειδικό άρθρο για τα δικαιώματα και τις ανάγκες των παιδιών με αναπηρία (άρθρο 23), ως μέρος του παιδικού πληθυσμού με πρόσθετη ευαλωτότητα.
Έκτοτε, η επιθυμία παροχής της πλέον ολοκληρωμένης προστασίας στο παιδί, με και χωρίς αναπηρία, αναγνωρίζοντάς το ως υποκείμενο δικαιωμάτων, ουσιαστικών και συμμετοχικών, και η κατοχύρωση του πλέγματος των δικαιωμάτων αυτών, αντανακλάται στο γράμμα και το πνεύμα πληθώρας διατάξεων της εθνικής νομοθεσίας, καθώς και ευρωπαϊκών και διεθνών κειμένων για την προστασία των ανθρώπινων δικαιωμάτων. Μεταξύ αυτών, το άρθρο 7 της Σύμβασης του ΟΗΕ για τα Δικαιώματα των ατόμων με αναπηρίες (ν.4074/2012), κατοχυρώνει την απόλαυση όλων των δικαιωμάτων και θεμελιωδών ελευθεριών για τα παιδιά με αναπηρία, σε ίση βάση με όλα τα παιδιά, με γνώμονα το βέλτιστο συμφέρον τους και με επιδίωξη την ευρύτερη δυνατή συμμετοχή τους στις αποφάσεις που τα αφορούν.
Στην πράξη, εντούτοις, οι μεγαλύτερες προκλήσεις για να απολαύσουν τα παιδιά με αναπηρία το δικαιωματικό τους κεκτημένο, από τις Συμβάσεις και τη νομοθεσία, ισότιμα με τα υπόλοιπα παιδιά - στην αξιοπρεπή διαβίωση, την υγεία, την εκπαίδευση, τη συμμετοχή, την κοινωνική ένταξη, την προστασία από κακοποίηση και ιδρυματισμό κ.α. - βρίσκονται ακόμη μπροστά μας. Σε πολλές εκφάνσεις της ζωής τους, συνεχίζουν να διαχωρίζονται από τους/τις συνομήλικούς/ές τους, θεσμικά και ουσιαστικά, με κριτήριο την αναπηρία, ενώ αντιμετωπίζουν διαρκώς φραγμούς φυσικούς, κοινωνικούς, πολιτιστικούς και στερεοτυπικές αντιλήψεις, που συνιστούν εν τέλει κυριότερα προσκόμματα για την πραγμάτωση των δικαιωμάτων τους από ό,τι η ηλικία και η αναπηρία τους.
Για αυτούς τους λόγους, μονόδρομος για την ΠΟΣΓΚΑμεΑ και όλους/ες εμάς, τους γονείς και κηδεμόνες των ατόμων με νοητική αναπηρία, με αυτισμό, με σύνδρομο Down, με εγκεφαλική παράλυση, με βαριές και πολλαπλές αναπηρίες, και όλων των ανήλικων ατόμων με κάθε μορφής αναπηρία, είναι να συνεχίσουμε τον αγώνα μας,
με ενιαία και δυνατή φωνή, με διαφάνεια, με ξεκάθαρες θέσεις,
διεκδικώντας την οφειλόμενη προς τα παιδιά με αναπηρία πολιτειακή μέριμνα για:
- επαρκή, ποιοτική και οικογενειοκεντρική πρώιμη παρέμβαση, για όλα τα βρέφη και νήπια με διαπιστωμένη αναπηρία ή αναπτυξιακή διαταραχή ή αυξημένη πιθανότητα εμφάνισης αυτής, σε όλη τη χώρα, και από την ηλικία ‘μηδέν’
- έγκαιρη και ισότιμη αποδοχή των παιδιών με αναπηρία σε δημοτικούς βρεφονηπιακούς σταθμούς, για την πρώιμη συμπερίληψή τους στην εκπαιδευτική διαδικασία, σύγχρονα με τους/τις συνομηλίκους/ές τους, και για την αναγκαία υποστήριξη των εργαζόμενων γονέων τους
- επαρκείς υπηρεσίες κοινωνικής φροντίδας στην κοινότητα, για την πρόληψη του ιδρυματισμού και για την ενδυνάμωση της παραμονής της φροντίδας των παιδιών με αναπηρία στην οικογένεια, με εξειδίκευση και προσαρμογή των παρεχόμενων υπηρεσιών στις ετερογενείς ανάγκες των επιμέρους κατηγοριών αναπηρίας των παιδιών
- ταχεία αποϊδρυματοποίηση των παιδιών με αναπηρία, με ταυτόχρονη λήψη αποτελεσματικών μέτρων για τη φροντίδα τους από τη βιολογική ή σε ασφαλή ανάδοχη ή σε θετή οικογένεια
- επαρκή και εξειδικευμένη υποστήριξη των παιδιών με αναπηρία ως προς τις εκπαιδευτικές τους ανάγκες, στο γενικό σχολείο και στα ειδικά εκπαιδευτικά πλαίσια, και περαιτέρω επέκταση των προγραμμάτων συνεκπαίδευσης για τη μετάβαση σε ‘ένα σχολείο για όλους/ες τους/τις μαθητές/τριες’
- υπηρεσίες υγείας, διαθέσιμες σε κάθε γωνιά της χώρας, με επαρκείς πόρους και με ειδικά εκπαιδευμένο προσωπικό στις ανάγκες των παιδιών με αναπηρία
- λειτουργία δομών, υπηρεσιών και προγραμμάτων βραχείας φιλοξενίας παιδιών με αναπηρία, για την υποστήριξη των γονέων και φροντιστών τους σε έκτακτες και περιστασιακές περιπτώσεις
- εξειδικευμένες υπηρεσίες, σε κάθε τομέα, ικανές να διασφαλίζουν την ανάπτυξη και τις δεξιότητες των παιδιών με αναπηρία σε πλαίσια συμπερίληψης και συμμετοχής, και όχι διαχωρισμών και αποκλεισμών
- προσβάσιμες υπηρεσίες και διαδικασίες, και όλες τις απαραίτητες θεσμικές βελτιώσεις, που θα εγγυώνται το δικαίωμα των παιδιών με αναπηρία να λαμβάνονται υπόψη οι απόψεις τους για τα θέματα που τα αφορούν και τα επηρεάζουν
- προγραμματισμό δομών, υπηρεσιών, πόρων και ανθρώπινου δυναμικού, σε όλα τα πεδία, στη βάση επαρκών και αξιόπιστων στατιστικών δεδομένων για τον παιδικό πληθυσμό με αναπηρία, σε εθνικό και τοπικό επίπεδο.
Σε αυτήν την προσπάθεια, καλούμε κάθε πλευρά να συνταχθεί με όλους/ες εμάς, τα μέλη της αναπηρικής οικογένειας, τους γονείς και κηδεμόνες των ατόμων με βαριές αναπηρίες και πολλαπλές αναπηρίες, και όλων των παιδιών με κάθε μορφής αναπηρία.
Γιατί μέχρι να φτάσουμε στη θέαση μίας άλλης 20ης Νοέμβρη,
που θα τη ΖΟΥΝ, ΟΛΑ ΤΑ ΠΑΙΔΙΑ, ΙΣΟΤΙΜΑ, ΣΕ ΟΛΑ,
δεν περισσεύουν οι δυνάμεις κανενός/καμιάς.