ΠΡΟΣ: Υφυπουργό Παιδείας & Θρησκευμάτων, κα Σ. Ζαχαράκη
ΚΟΙΝ.: - Διεύθυνση Ειδικής Αγωγής και Εκπαίδευσης Υπουργείου Παιδείας & Θρησκευμάτων
- ΕΣΑμεΑ
- Φορείς – Μέλη ΠΟΣΓΚΑμεΑ
Θέμα: «Ενεργοποίηση άμεσου μηχανισμού μεταβατικών διαδικασιών για την αποτροπή ενδεχόμενων νέων αποκλεισμών των μαθητών/τριών με αναπηρία από το δικαίωμά τους στην ισότιμη και χωρίς αποκλεισμούς εκπαίδευση»
Αξιότιμη κυρία Υφυπουργέ,
Η Πανελλήνια Ομοσπονδία Σωματείων Γονέων και Κηδεμόνων Ατόμων με Αναπηρία (ΠΟΣΓΚΑμεΑ) αποτελεί το δευτεροβάθμιο όργανο του αναπηρικού κινήματος εκπροσώπησης, διεκδίκησης και προστασίας των δικαιωμάτων των ατόμων με νοητική αναπηρία, αυτισμό, σύνδρομο down, εγκεφαλική παράλυση, βαριές και πολλαπλές αναπηρίες και των οικογενειών τους, μέσω των Σωματείων Γονέων και Κηδεμόνων στην ελληνική επικράτεια.
Με το παρόν έγγραφο, η ΠΟΣΓΚΑμεΑ εκφράζει τη σοβαρή ανησυχία της για το πρόβλημα της χρόνιας υποχρηματοδότησης της ειδικής αγωγής και εκπαίδευσης (ΕΑΕ) που οδηγεί συνακόλουθα σε ανεπαρκή διάθεση πόρων για την κάλυψη των εκπαιδευτικών αναγκών των μαθητών/τριών με αναπηρία που θα διασφαλίζουν το δικαίωμα ισότιμης συνεκπαίδευσής τους με τον υπόλοιπο μαθητικό πληθυσμό, όπως το άρθρο 24 της Σύμβασης του ΟΗΕ για τα Δικαιώματα των ΑμεΑ (Ν.4074/2012) και το Σύνταγμα της χώρας ορίζουν.
Τα τελευταία χρόνια, όπως γνωρίζετε, το ζήτημα της εξασφάλισης των πιστώσεων για τη στελέχωση των Σχολικών Μονάδων Ειδικής Αγωγής και Εκπαίδευσης (ΣΜΕΑΕ) και την εκπαιδευτική υποστήριξη των ΑμεΑ τείνει να αντιμετωπίζεται συστηματικά με την υπαγωγή της παράλληλης στήριξης – συνεκπαίδευσης σε Πράξεις που συγχρηματοδοτούνται από ευρωπαϊκούς και εθνικούς πόρους στο πλαίσιο του Εθνικού Στρατηγικού Πλαισίου Αναφοράς (ΕΣΠΑ), κατ’ επίκληση των δυνατοτήτων που προβλέπονται στο άρθρο 56 του Ν.3966/2011 (Φ.Ε.Κ. 118/Α/2011).
Κατανοούμε πως, λόγω της πολυετούς κρίσης στη χώρα, ο συγκεκριμένος τρόπος χρηματοδότησης των συντελεστών των ΣΜΕΑΕ συνιστά επιλογή ελάφρυνσης του κρατικού προϋπολογισμού, παρότι δεν συνεισφέρει επαρκώς στην κάλυψη του συνόλου των αναγκών των μαθητών/τριών με αναπηρία, ενώ οι χρονοβόρες διοικητικές απαιτήσεις που διέπουν τις ενταγμένες Πράξεις στο ΕΣΠΑ οδηγούν με τη σειρά τους σε συντμήσεις του σχολικού έτους, παραβιάζοντας τα δικαιώματα των μαθητών/τριών ΑμεΑ στην εκπαίδευση.
Το πρόβλημα ωστόσο δεν εναπόκειται απλώς στους περιορισμούς που τίθενται στον τακτικό προϋπολογισμό λόγω των οικονομικών συνθηκών, αλλά στη διαχρονική απαξίωση και αντιμετώπιση της ΕΑΕ ως δευτερεύουσας σημασίας, έναντι της γενικής εκπαίδευσης, με την εισαγωγή διαχωρισμών και την προτεραιοποίηση της δεύτερης σε ό,τι αφορά την κατανομή των πιστώσεων. Η συστηματική χρηματοδότηση της ΕΑΕ από πόρους του ΕΣΠΑ υιοθετείται παρά το γεγονός ότι ο τακτικός προϋπολογισμός του ελληνικού κράτους προβλέπει πόρους για την πρωτοβάθμια και δευτεροβάθμια εκπαίδευση, στο πλαίσιο των οποίων εντάσσεται η ΕΑΕ, η δε πλειοψηφία των αναγκών υποστήριξης των μαθητών/τριών με αναπηρία είναι γνωστή εκ των προτέρων, καθιστώντας εφικτό τον κατάλληλο προγραμματισμό.
Ακόμη περισσότερο, η υιοθετούμενη αυτή πρακτική φαίνεται να προσδίδει στην ΕΑΕ τον χαρακτήρα έκτακτης, προσωρινής και «καινοτόμου» δράσης – σε αντιδιαστολή με την υποχρέωση λήψης θεσμοθετημένων μέτρων στο πλαίσιο ενός ενιαίου εκπαιδευτικού συστήματος που θα στοχεύει προοδευτικά στη συμπεριληπτική εκπαίδευση, όπως επιτάσσεται από τις διεθνείς συμβάσεις και την εθνική νομοθεσία - που εντείνει την υφιστάμενη και οδηγεί σε πρόσθετη ανασφάλεια αναφορικά με το μέλλον του θεσμού της ΕΑΕ ενόψει της επικείμενης ολοκλήρωσης της χρηματοδότησης από το τρέχον ΕΣΠΑ.
Με βάση τη συγκεκριμένη οπτική, που θα σηματοδοτήσει εύλογα απαιτήσεις για την κατανομή πιστώσεων στην ΕΑΕ από τον τακτικό προϋπολογισμό, αλλά και την απουσία οποιασδήποτε πληροφόρησης αναφορικά με τις προθέσεις του καθ’ ύλην αρμόδιου Υπουργείου για το μεταβατικό αυτό στάδιο, αιτούμαστε την παροχή διευκρινίσεων ή/και θετικών διαβεβαιώσεων από την πλευρά του Υπουργείου Παιδείας και Θρησκευμάτων επί των βλέψεων, του προγραμματισμού ή/και των πεπραγμένων του για τη διασφάλιση της έγκαιρης και επαρκούς στελέχωσης και υποστήριξης των εκπαιδευτικών δράσεων των ΣΜΕΑΕ μετά το πέρας του ΕΣΠΑ 2014-2020.
Κυρία Υφυπουργέ,
Είναι σαφές σήμερα, πως ο στόχος και ταυτόχρονα η υποχρέωση της ελληνικής πολιτείας για τη μετάβαση σε ένα συμπεριληπτικό πλαίσιο που θα διασφαλίζει το δικαίωμα της πρόσβασης όλων των μαθητών/τριών με αναπηρία σε όλα τα επίπεδα εκπαίδευσης, βρίσκονται ακόμα πολύ μακριά από την πραγμάτωσή τους, συνθήκη που επιβεβαιώνεται και από τις πρόσφατες συστάσεις της Επιτροπής των ΗΕ προς τη χώρα κατόπιν διαπίστωσης του ανεπαρκούς βαθμού προόδου ως προς τα όσα επιτάσσει το 24ο άρθρο της Σύμβασης των ΗΕ για τα Δικαιώματα των ΑμεΑ (Ν.4074/2012), συμπεριλαμβανομένης της σύστασης για διάθεση αποτελεσματικών και επαρκών οικονομικών, υλικών και ανθρώπινων πόρων.
Υπό το πρίσμα των ανωτέρω, παρακαλούμε για την άμεση ανάληψη ενεργειών και την ενημέρωση της Ομοσπονδίας μας σχετικά με τις στοχοθετήσεις και τον προγραμματισμό του καθ’ ύλην αρμόδιου Υπουργείου Παιδείας και Θρησκευμάτων για το κρίσιμο ζήτημα που σας θέσαμε με την παρούσα επιστολή μας.
Για την ΠΟΣΓΚΑμεΑ,
Ο ΠΡΟΕΔΡΟΣ Η ΓΕΝ. ΓΡΑΜΜΑΤΕΑΣ
ΙΩΑΝΝΗΣ ΜΟΣΧΟΛΙΟΣ ΦΩΤΕΙΝΗ ΖΑΦΕΙΡΟΠΟΥΛΟΥ