ΠΡΟΣ: Υπουργό Παιδείας και Θρησκευμάτων, κ.Ν.Κεραμέως
ΚΟΙΝ: (σχ.: πίνακας αποδεκτών εγγράφου)
ΘΕΜΑ: «Η ισότιμη και χωρίς αποκλεισμούς εκπαίδευση των μαθητών/τριών με αναπηρία να μην αγνοεί την ομοιόμορφη αντιμετώπιση του χρόνου φοίτησης για το σύνολο του μαθητικού πληθυσμού – Αίτημα μετάθεσης της καταληκτικής ημερομηνίας του διδακτικού έτους 2019-2020 για τις ΣΜΕΑΕ της δευτεροβάθμιας εκπαίδευσης»
Αξιότιμη κυρία Υπουργέ,
Η Πανελλήνια Ομοσπονδία Σωματείων Γονέων και Κηδεμόνων Ατόμων με Αναπηρία (Π.Ο.Σ.Γ.Κ.ΑμεΑ) αποτελεί το δευτεροβάθμιο όργανο του αναπηρικού κινήματος που εκπροσωπεί τα Άτομα με Νοητική Αναπηρία, Αυτισμό, Σύνδρομο Down, Εγκεφαλική Παράλυση, βαριές και πολλαπλές αναπηρίες και τις οικογένειές τους, μέσω των Σωματείων Γονέων - Κηδεμόνων στην ελληνική επικράτεια και έχει ως αποστολή τη διεκδίκηση και προστασία των δικαιωμάτων τους.
Με την υπ’ αριθμ.πρωτ.: 241/07.05.2020 επιστολή μας, απευθυνθήκαμε σε εσάς, τονίζοντας τους λόγους που καθιστούν αναγκαία την επαναλειτουργία των ΣΜΕΑΕ και τις αξιοσημείωτες παλινδρομήσεις που προέκυψαν από την αναστολή λειτουργίας των πάσης φύσεως εκπαιδευτικών δομών για τον μαθητικό πληθυσμό με αναπηρία[1] και στο παρόν χρήζουν άμεσης και κατάλληλης αντιστάθμισης. Θεωρούμε ευνόητο πως μια τέτοια αντιστάθμιση δεν επιτυγχάνεται επαρκώς με τη σύντμηση του χρόνου συμμετοχής τους στη συμβατική εκπαίδευση, ούτε μέσω της εξ αποστάσεως εκπαίδευσης, που αποτέλεσε αναγκαία αλλά ‘πυροσβεστική’ λύση του προηγούμενου διαστήματος, μη ικανή να υποκαταστήσει τον διαδραστικό χαρακτήρα της σχολικής τάξης και κοινότητας και να ικανοποιήσει τους στόχους της ειδικής αγωγής και εκπαίδευσης και το σύνολο των αναγκών του ωφελούμενου πληθυσμού της.
Οι εισαγωγικές τοποθετήσεις από την πλευρά του Υπουργείου Παιδείας και Θρησκευμάτων που έλαβαν χώρα στις 25/05/2020 αναφορικά με τα θέματα που βρίσκουν εφαρμογή στις σχολικές δομές που επαναλειτουργούν από 01/06/2020, στις οποίες εντάσσονται και οι εκπαιδευτικές μονάδες ειδικής αγωγής όλων των βαθμίδων, μας αναγκάζουν να αποταθούμε εκ νέου σε εσάς προκειμένου να διερευνηθεί το ενδεχόμενο διεύρυνσης του χρόνου επαναλειτουργίας των σχολικών μονάδων ειδικής αγωγής και εκπαίδευσης (ΣΜΕΑΕ) της δευτεροβάθμιας εκπαίδευσης (Ειδικά Γυμνάσια, Ειδικά Λύκεια, Ε.Ε.Ε.Ε.Κ., ΕΝ.Ε.Ε.ΓΥ-Λ) κατά την τρέχουσα σχολική χρονιά, ο οποίος προβλέπεται να καταλάβει διάστημα μόλις δύο διδακτικών εβδομάδων (!).
Αναντίρρητα, η πρόβλεψη συμπορεύεται με την υπ’ αριθμ.52488/ΓΔ4/07.05.2020 Υ.Α. (Φ.Ε.Κ. 1764/τ.Β’/08.05.2020) που προσδιορίζει την 12η/06/2020, ως ημερομηνία λήξης των μαθημάτων του διδακτικού έτους 2019 – 2020 για τις ως άνω δημόσιες και ιδιωτικές εκπαιδευτικές δομές της χώρας. Εντούτοις, η εφαρμογή της προβάλλει ένα ακόμη αγεφύρωτο χάσμα στην ισότιμη μεταχείριση της πρόσβασης των μαθητών/τριών με αναπηρία στην εκπαίδευση έναντι του λοιπού μαθητικού πληθυσμού, αν συνεκτιμηθεί πως οι σχολικές μονάδες της γενικής δευτεροβάθμιας εκπαίδευσης έχουν ήδη σταδιακά επαναλειτουργήσει, κατά περίπτωση, από τις 11/05/2020 και 18/05/2020 (Δ1α/ΓΠ.οικ.28237/ 05.05.2020 ΚΥΑ, Φ.Ε.Κ. 1699/τ.Β'/05.05.2020).
Με βάση τα ανωτέρω, για μια ακόμη φορά διαπιστώνεται πως οι μηχανισμοί που εισάγονται στο παρόν στο εκπαιδευτικό σύστημα για την αντιμετώπιση της πανδημικής κρίσης και αποσκοπούν στον περιορισμό των επιπτώσεων από τον αποκλεισμό των μαθητών/τριών από τον εκπαιδευτικό τους βίο, έχουν περιορισμένο παρεμβατικό ρόλο υπέρ των μαθητών/τριών με αναπηρία που φοιτούν στη δευτεροβάθμια εκπαίδευση.
Ακόμη περισσότερο, η διαφοροποιημένη μεταχείριση ως προς τον προβλεπόμενο χρόνο φοίτησης του μαθητικού πληθυσμού με αναπηρία έναντι του λοιπού μαθητικού πληθυσμού, και σε αυτή τη φάση της σταδιακής επιστροφής τους στις σχολικές δομές, έρχεται να καταδείξει:
(α) την απουσία επαρκών προβλέψεων για την αποτελεσματική εφαρμογή διατάξεων που έχουν θεσπιστεί στο πλαίσιο της εξίσωσης των ευκαιριών και της διασφάλισης του συνταγματικά κατοχυρωμένου δικαιώματος των ατόμων με αναπηρία στην εκπαίδευση σε ίση βάση με τους/τις υπόλοιπους/ες μαθητές/τριες,
(β) την αναντίστοιχη βαρύτητα που αποδίδεται από το αρμόδιο Υπουργείο στα ζητήματα που αφορούν την ειδική έναντι της γενικής εκπαίδευσης και την εκ νέου την αντιμετώπιση της εκπαίδευσης των μαθητών/τριών με αναπηρία ως δευτερεύουσας σημασίας έναντι εκείνων της γενικής εκπαίδευσης με σαφή προτεραιοποίηση των δεύτερων. Η συνθήκη αυτή γίνεται αντιληπτή ως άνιση μεταχείριση και διάκριση εις βάρος των μαθητών/τριών με αναπηρία έναντι του λοιπού μαθητικού πληθυσμού, κατά παρέκκλιση των όσων προβλέπονται από το ελληνικό Σύνταγμα, τον Ν.4443/2016, το άρθρο 5 «Ισότητα και μη διάκριση» της Σύμβασης του ΟΗΕ για τα Δικαιώματα των ΑμεΑ (Ν.4074/2012),
(γ) την απόκλιση από τις δεσμευτικές υποχρεώσεις της ελληνικής πολιτείας για τον σχεδιασμό και υιοθέτηση συνεκτικών στρατηγικών για τη μετάβαση σε ένα ουσιαστικό συμπεριληπτικό εκπαιδευτικό πλαίσιο, με την ισότιμη συμμετοχή του συνόλου του μαθητικού πληθυσμού και την παροχή της υποστήριξης και των εύλογων προσαρμογών που απαιτούνται για τη διασφάλιση του δικαιώματος αυτού (όπως το άρθρο 24 της ανωτέρω Σύμβασης ορίζει, ο δε ασθενής βαθμός προόδου ως προς την επιτευξιμότητα της συνθήκης επιβεβαιώνεται από τις συστάσεις της Επιτροπής του ΟΗΕ προς τη χώρα, στο τέλος του περασμένου έτους).
Για τους παραπάνω λόγους και επειδή το δικαίωμα συμμετοχής των ατόμων με αναπηρία στα εκπαιδευτικά περιβάλλοντα, σε ίση βάση με τον υπόλοιπο πληθυσμό, προϋποθέτει ενιαία μεταχείριση που θα αποτρέπει αντικρουόμενες στα δικαιώματά τους διαδικασίες, ζητάμε όπως, στο πλαίσιο των αρμοδιοτήτων σας, εξεταστεί η δυνατότητα μετάθεσης της ημερομηνίας λήξης του διδακτικού έτους 2019-2020 για τις ΣΜΕΑΕ της δευτεροβάθμιας εκπαίδευσης – πρωτίστως για την κατώτερη δευτεροβάθμια, Ειδικά Γυμνάσια και Ε.Ε.Ε.Ε.Κ.- κατ’ αντιστοιχία του χρόνου επανέναρξης της λειτουργίας τους και έως τις 26/06/2020, όπως προβλέπεται για τις σχολικές μονάδες ειδικής αγωγής της πρωτοβάθμιας εκπαίδευσης.
Τέλος, και για τους/τις μαθητές/τριες με αναπηρία που συνίσταται η μη επιστροφή στις σχολικές μονάδες, εξυπακούεται πως είναι θεμιτή η απαλλαγή από τις απουσίες και η περαιτέρω αξιοποίηση της τηλεκπαίδευσης ώστε να διασφαλιστεί η προαγωγή τους μετά το πέρας της σχολικής χρονιάς.
Κυρία Υπουργέ,
Σύμφωνα με επίσημο δελτίο τύπου του ΟΗΕ, η έκκληση που απευθύνεται προς τις κυβερνήσεις στο πλαίσιο των προσπαθειών ανάκαμψης και αντιμετώπισης των επιπτώσεων του κορωνοϊού, είναι να τεθούν τα άτομα με αναπηρία στο επίκεντρο των σχεδιασμών, ούτως ώστε η πανδημία να μην εντείνει τις ανισότητες ούτε να δημιουργήσει νέες απειλές στη βάση της διασφάλισης των δικαιωμάτων των ατόμων με αναπηρία και της πρόσβασής τους σε ευκαιρίες εκπαίδευσης, φροντίδας και συμμετοχής τους στην κοινωνία.
Χωρίς τη συνεπή χάραξη σχεδίων επιστροφής των μαθητών/τριών στις σχολικές μονάδες που θα αποτρέπουν την άνιση μεταχείριση των ατόμων με αναπηρία, χωρίς την προηγούμενη ανάλυση των συνεπειών τους, χωρίς το ουσιαστικό ενδιαφέρον για την κατανόηση της συμπεριληπτικής φιλοσοφίας, η επιτυχημένη μέχρι σήμερα στρατηγική της ελληνικής πολιτείας για την αντιμετώπιση της πανδημικής κρίσης, σε κάθε επίπεδο, κινδυνεύει να αποτελέσει περισσότερο αίτιο αποκλεισμού για τον πληθυσμό αυτό παρά σημείο εκκίνησης για την ισοτιμία και την αξιοπρεπή διαβίωση όλων.
Αναμένοντας την ανταπόκρισή σας.
Για την ΠΟΣΓΚΑμεΑ,
Ο ΠΡΟΕΔΡΟΣ
Ιωάννης Μοσχολιός
Η ΓΕΝΙΚΗ ΓΡΑΜΜΑΤΕΑΣ
Φωτεινή Ζαφειροπούλου
Πίνακας αποδεκτών προς κοινοποίηση εγγράφου:
- Υπουργός Επικρατείας, κ. Γ. Γεραπετρίτης
- Υφυπουργός Παιδείας και Θρησκευμάτων, κ.Σ.Ζαχαράκη
- ΕΣΑμεΑ
- Φορείς – Μέλη ΠΟΣΓΚΑμεΑ
[1] Ως προς την υποβάθμιση της προόδου σε επίπεδο γνωστικό, ψυχοσυναισθηματικό, κινητικότητας και σε επίπεδο κοινωνικών δεξιοτήτων και ειδικής εκπαιδευτικής αποκατάστασης κ.α.