ΠΡΟΣ: Υφυπουργό Εργασίας και Κοινωνικών Υποθέσεων, Δρ. Δ.-Μ. Μιχαηλίδου
ΚΟΙΝ: (Πίνακας Αποδεκτών)
ΘΕΜΑ: «Ζητούνται διευκρινίσεις και συμπληρωματικές ενέργειες επί του εγκυκλίου εγγράφου οδηγιών για τη λειτουργία των δομών που παρέχουν υπηρεσίες ανοικτής φροντίδας σε άτομα με αναπηρία»
(σχετ.: οι υπ’ αριθμ. πρωτ.: Γ.Π./Δ12/32819/1018/10.09.2020 και Δ11/Φ.29/Γ.Π.οικ. 19881/691/22.05.2020 Εγκύκλιοι του Υπ. Εργασίας και Κοινωνικών Υποθέσεων)
Αξιότιμη κυρία Υφυπουργέ,
Τα ζητήματα που γεννώνται από τον τρόπο αποτύπωσης των προβλέψεων της πρόσφατης εγκυκλίου οδηγιών για τη λειτουργία των δομών που παρέχουν υπηρεσίες ανοικτής φροντίδας σε άτομα με αναπηρία (Κ.Δ.-Η.Φ. ΑμεΑ, ΚΔΑΠμεΑ, Κ.Η.Φ.Η., Σ.Υ.Δ.), έχουν ως αποτέλεσμα να φθάνουν σωρηδόν στην Πανελλήνια Ομοσπονδία Σωματείων Γονέων και Κηδεμόνων Ατόμων με Αναπηρία (ΠΟΣΓΚΑμεΑ) ερωτήματα, απορίες, προβληματισμοί και αιτήματα που αφορούν στην ερμηνεία και κατ’ επέκταση στην εφαρμογή των προβλέψεων της εγκυκλίου, τόσο από τους φορείς – μέλη της Ομοσπονδίας που λειτουργούν Κ.Δ.-Η.Φ. ΑμεΑ και ΚΔΑΠμεΑ - Ν.Π.Ι.Δ. μη κερδοσκοπικού χαρακτήρα, όσο και από τους γονείς και κηδεμόνες ατόμων με βαριές και πολλαπλές αναπηρίες, ωφελούμενων των δομών αυτών.
Προς αποφυγή παρανοήσεων ή/και φαινομένων παρεκκλίσεων από την ορθή εφαρμογή και συμμόρφωση με τις ενδεικνυόμενες ενέργειες αλλά και για την πρόληψη ενδεχόμενων νέων προβλημάτων στο πλαίσιο της εφεξής λειτουργίας των ανωτέρω δομών, επισημαίνουμε μια σειρά πρακτικών θεμάτων, τα οποία, κατά την κρίση μας, χρήζουν διευκρινίσεων και άμεσων συμπληρωματικών ενεργειών από την πλευρά του καθ’ ύλην αρμόδιου Υπουργείου Εργασίας και Κοινωνικών Υποθέσεων. Ειδικότερα:
Α. Μεταφορά Ωφελούμενων με Λεωφορεία
Από την «αθροιστική» πλέον υποχρέωση συμμόρφωσης με τις οδηγίες των υπ’ αριθμ. πρωτ.: Γ.Π./Δ12/32819/1018/10.09.2020 και Δ11/Φ.29/Γ.Π.οικ.19881/691/22.05.2020 εγκυκλίων, απαιτείται περαιτέρω διασάφηση αναφορικά με τα μέτρα μεταφοράς των ωφελούμενων των δομών σε περιπτώσεις χρήσης λεωφορείων.
Κατά το προϊσχύον καθεστώς, «για τις περιπτώσεις χρήσης λεωφορείων ή βαν ισχύει ό,τι και για τα σχολικά λεωφορεία», με παραπομπή στα ενίοτε ισχύοντα από τις Κ.Υ.Α. για τους «Κανόνες τήρησης αποστάσεων σε ιδιωτικές επιχειρήσεις, δημόσιες υπηρεσίες και άλλους χώρους συνάθροισης κοινού στο σύνολο της Επικράτειας, προς περιορισμό της διασποράς του κορωνοϊού COVID-19».
Με δεδομένο, ωστόσο, ότι οι εφεξής προβλέψεις για τη μετακίνηση των μαθητών/τριών, μετά τη δυνατότητα υποδοχής από τις σχολικές μονάδες του απόλυτου αριθμού τους (άρθρο 21, Κ.Υ.Α. Αριθμ. Δ1α/ΓΠ.οικ/55339, Φ.Ε.Κ. 3780/τ.Β’/08.09.2020), επιτρέπουν τη μεταφορά, με την εφαρμογή ειδικών μέτρων προστασίας, αλλά «κατά παρέκκλιση των άρθρων 6 έως 9 της υπό στοιχεία Δ1α/ΓΠ.οικ.53080/28.8.2020 (Β’ 3611)» Κ.Υ.Α., παρακαλούμε όπως διευκρινιστεί αν είναι ισχυρή η υποχρέωση μεταφοράς των ωφελούμενων των δομών που παρέχουν υπηρεσίες ανοικτής φροντίδας σε ΑμεΑ μέχρι πλήρωσης συγκεκριμένου ποσοστού - εξήντα πέντε (65%) ή όπως κάθε φορά ισχύει - του προβλεπόμενου αριθμού μεταφερόμενων επιβατών ανά όχημα.
Επισημαίνεται ότι, η συστηνόμενη και όπου είναι εφικτό (;) φυσική αποστασιοποίηση της τελευταίας εγκυκλίου αναφορικά με τη χρήση των λεωφορείων των ειδικών αυτών δομών, εφόσον κατά γράμμα εφαρμοστεί, καταλήγει στην αξιοποίηση του 50% της δυναμικότητας των οχημάτων, στοιχείο που δυχεραίνει την εύρυθμη λειτουργία των δομών και επιβαρύνει το λειτουργικό τους κόστος με περισσότερα δρομολόγια προκειμένου να υποδεχθούν το σύνολο του ωφελούμενου πληθυσμού τους.
Β. Συμμετοχή – Απαγορεύσεις Συμμετοχής Ωφελούμενων στα Προγράμματα των Κέντρων
Από τη συνδυαστική επισκόπηση και ερμηνεία των ανωτέρω εγκυκλίων οδηγιών τεκμαίρεται ότι ούτε στο παρόν αίρεται η απαγόρευση προσέλευσης ωφελούμενων που έχουν υποκείμενα νοσήματα (καρδιολογικά, αναπνευστικά κ.α.), τα οποία σύμφωνα με την υπ’ αριθμ. ΔΙΔΑΔ/Φ.64/346/9011 Κ.Υ.Α. (Φ.Ε.Κ. 1856/τ.Β’/15.05.2020) επιβαρύνουν την κατάσταση της υγείας τους, καθώς και ωφελούμενων που έχουν πρόσωπα στο στενό οικογενειακό τους περιβάλλον με υποκείμενα νοσήματα.
Συνεπεία της ανωτέρω απαγόρευσης, των χαρακτηριστικών του ωφελούμενου πληθυσμού των δομών, αλλά και της ανασφάλειας που εύλογα εντείνεται λόγω της εξακολούθησης συνδρομής επιτακτικών λόγων για την προφύλαξη από τον κορωνοϊό SARS-CoV-2, παραμένει αναμενόμενη η εξαίρεση ωφελούμενων από την καθημερινή παρακολούθηση των προγραμμάτων των Κέντρων.
Εντούτοις, για άλλη μια φορά, απουσιάζουν ξεκάθαρες και ασφαλείς κατευθύνσεις ούτως ώστε: (α) οι δικαιούχοι με αναπηρία των πράξεων ειδικής αγωγής και εκπαίδευσης των Κέντρων να μην στερηθούν των θεραπευτικών και λοιπών οφελών από τις υπηρεσίες αυτές, λόγω της απαγόρευσης προσέλευσης τους και (β) να διασφαλίζεται η απρόσκοπτη λειτουργία των δομών που, χωρίς υπαιτιότητά τους, θα εξακολουθήσουν να παρέχουν υπηρεσίες σε μικρότερο αριθμό ωφελούμενων, αξιοποιώντας πλήρως το σύνολο του ανθρώπινου δυναμικού τους και επωμιζόμενες τα πρόσθετα βάρη των μέτρων που υπαγορεύονται από την υγειονομική κρίση (απαιτήσεις σε υγειονομικό υλικό, εντατικότερη χρήση μεταφορικών μέσων, αξιοποίηση ψηφιακής τεχνολογίας και σύγχρονων μεθόδων αποκατάστασης και εκπαίδευσης, εφόσον υπάρχει ο απαραίτητος εξοπλισμός κατ’ οίκον κ.λπ).
Φρονούμε ότι πρέπει, επιτέλους, να καταστεί σαφής η διαδικασία που προβλέπεται στην περίπτωση που οι ωφελούμενοι των δομών καλούνται να απουσιάσουν, εντασσόμενοι/ες στις ομάδες υψηλού κινδύνου όπως ορίζονται από τον ΕΟΔΥ (λ.χ. εξ αποστάσεως υποστήριξη, καταγραφή αλλά όχι προσμέτρηση απουσιών, επεξεργασία ειδικών προβλέψεων για την αποσύνδεση του φυσικού αντικειμένου όπως αποδεικνύεται από τις ημερήσιες παρουσίες και του οικονομικού) και να διασφαλιστεί η απρόσκοπτη χρηματοδότηση των Κέντρων, από τις κατά περίπτωση πηγές (ημερήσια νοσήλια Ε.Ο.Π.Υ.Υ., πόροι του ΕΣΠΑ). Για τους λόγους που υπαγορεύουν τη σχετική απαίτηση και τις εκρηκτικές συνέπειες που οποιαδήποτε περαιτέρω καθυστέρηση αντιμετώπισης του θέματος επιφέρει στην ελληνική αναπηρική οικογένεια, παρότι στο σύνολό τους αυτονόητοι/ες, έχει ήδη «χυθεί πολύ μελάνι» από την πλευρά μας και δεν θα επανέλθουμε.
Σε κάθε περίπτωση, οφείλουμε να υπενθυμίσουμε πως στις προηγούμενες ‘μεταβάσεις’ στο πλαίσιο των μέτρων που λαμβάνονταν για την προφύλαξη από τον κορωνοϊό (υποχρεωτική απαγόρευση λειτουργίας δομών, επαναλειτουργία με το ήμισυ της δυναμικότητάς τους και την εκ περιτροπής προσέλευση των ωφελούμενων), παρασχέθηκαν κάποιες επαρκείς λύσεις αποκλειστικά και μόνο για τις δομές των οποίων οι υπηρεσίες χρηματοδοτούνται από πόρους του ΕΚΤ στο πλαίσιο ενταγμένων Πράξεων στο ΕΣΠΑ 2014-2020.
Οι δομές, Κ.Δ.-Η.Φ. ΑμεΑ, που σε πολλές περιπτώσεις αποζημιώνονται μέσω του ημερήσιου νοσηλίου από τον Ε.Ο.Π.Υ.Υ. υπήρξαν και εξακολουθούν να παραμένουν μετέωρες σε όλο το διάστημα της πανδημικής κρίσης, παρά τα επανειλημμένα αιτήματά μας, στα οποία ουδεμία ασφαλή ή απροσμάχητη απάντηση έχουμε λάβει, και αυτό είναι προς ψόγο των αρμοδίων υπηρεσιών ή/και προσώπων στην περίπτωση που έχουν σπεύσει να θέσουν το ζήτημα στο αρχείο.
Ως εκ τούτου, ζητάμε, για άλλη μια φορά, τις άμεσες ενέργειές σας για τη διευθέτηση των παραμέτρων που θα διασφαλίσουν με τρόπο ξεκάθαρο και αξιόπιστο την αποζημίωση των Κ.Δ.-Η.Φ. ΑμεΑ και ΚΔΑΠμεΑ για τις υπηρεσίες τους, τόσο για το διάστημα που παρήλθε όσο και για εκείνο που έπεται, αφού στο πλαίσιό του, προφανώς, ανακύπτουν παρόμοιοι κίνδυνοι και παρόμοιες αβεβαιότητες.
Γ. Διευκολύνσεις Γονέων και Νόμιμων Κηδεμόνων Ωφελούμενων Δομών
Κρίσιμο ζητούμενο που απορρέει από τις εξαιρετικά πιθανές περιπτώσεις απουσίας ωφελούμενων με αναπηρία από τα ημερήσια προγράμματα των Κ.Δ.-Η.Φ. ΑμεΑ και ΚΔΑΠμεΑ (και αίτημα στο υπ’ αριθμ.πρωτ.: 682/03.09.2020 έγγραφό μας), είναι οι παρεχόμενες διευκολύνσεις προς τους γονείς και νόμιμους κηδεμόνες τους.
Οι προβλέψεις του Ν.4722/2020 (Φ.Ε.Κ. 177/τ.Α’/15.09.2020) που περιορίζονται σε χορήγηση άδειας 14 ημερών σε περίπτωση νόσησης των τέκνων τους από κορωνοϊό Covid-19 (άρθρο 16) και η παράταση, έως 31/12/2020, της δυνατότητας προσφυγής στο σύστημα της εξ αποστάσεως εργασίας με απόφαση του εργοδότη (απόφαση υπ’ αριθμ.: οικ.36124/1194/11.09.2020, Φ.Ε.Κ. 3945/τ.Β’/15.09.2020), προφανώς αδυνατούν να καλύψουν την περιπτωσιολογία που προαναφέρθηκε και υπαγορεύει ρητά την παραμονή στην οικία τους, μερίδας ωφελούμενων των δομών παροχής υπηρεσιών ανοικτής φροντίδας για ΑμεΑ.
Επισημαίνοντας ότι ανάλογοι περιορισμοί δεν φαίνεται να ισχύουν για τους/τις υπαλλήλους που υπηρετούν στον δημόσιο τομέα, όπου σύμφωνα με τον ανωτέρω Νόμο (άρθρο 68), εφόσον έχουν τέκνα που «…[…] υπάγονται στις περιπτώσεις, για τις οποίες η Εθνική Επιτροπή Προστασίας της Δημόσιας Υγείας έναντι του κορωνοϊού Covid-19 έχει συστήσει τη μακροχρόνια αποχή από το σχολείο και χρήση τηλεεκπαίδευσης, δύνανται με την έναρξη λειτουργίας των ως άνω σχολικών δομών να κάνουν χρήση των εξής διευκολύνσεων [….]:
(α) παροχή εξ αποστάσεως εργασίας, εφόσον αυτό είναι δυνατό με βάση τα καθήκοντα που ασκεί ο/η υπάλληλος,
(β) παροχή εργασίας κατά πλήρες ωράριο σε διαφορετικό χρόνο από το προβλεπόμενο ωράριο λειτουργίας της υπηρεσίας,
(γ) παροχή εργασίας με μειωμένο ωράριο εργασίας, μέχρι και 25% […],
(δ) χορήγηση άδειας ειδικού σκοπού […]»,
ζητάμε την επεξεργασία αντίστοιχων ειδικών προβλέψεων διευκολύνσεων για τους/τις εργαζόμενους/ες γονείς και νόμιμους κηδεμόνες των ανηλίκων και ενηλίκων με αναπηρία που συμμετέχουν στα προγράμματα των δομών που παρέχουν υπηρεσίες ανοικτής φροντίδας σε ΑμεΑ και εμπίπτουν στην περιοχή ευθύνης του Υπουργείου Εργασίας και Κοινωνικών Υποθέσεων.
Προσέτι, προς αποτροπή, τουλάχιστον εφεξής, προβλημάτων που έχουν διαπιστωθεί, οι ανωτέρω διευκολύνσεις θα πρέπει να καταλαμβάνουν και τους/τις υπαλλήλους που έχουν ορισθεί δικαστικοί συμπαραστάτες και τους έχει ανατεθεί δικαστικώς και η επιμέλεια των προσώπων αυτών, λόγω εξισώσεως του δικαστικού συμπαραστάτη με τον γονέα / νόμιμο κηδεμόνα, καθώς και τους αναδόχους γονείς ατόμων με αναπηρία για όσο χρόνο διαρκεί η αναδοχή, εφόσον η καθημερινή φροντίδα των προσώπων αυτών δεν παρέχεται από αρμόδια ιδρύματα και φορείς κοινωνικής πρόνοιας.
Δ. Επέκταση Εφαρμογής στην Περίπτωση Κρούσματος Συμβατού με Λοίμωξη Covid-19
Κλείνοντας, σημειώνουμε πως τόσο η διευθέτηση του ζητήματος της αποζημίωσης των φορέων – δομών που παρέχουν υπηρεσίες ανοικτής φροντίδας σε ΑμεΑ, όσο και των διευκολύνσεων που χρηστό είναι να παρέχονται στους γονείς και κηδεμόνες των ωφελούμενών τους, εξυπακούεται πως πρέπει να βρίσκει εφαρμογή και στις περιπτώσεις που:
- ωφελούμενος/η απέχει από τα προγράμματα, εφόσον ο/η ίδιος/α ή πρόσωπο με το οποίο συνοικεί, νοσεί από τη λοίμωξη Covid-19,
- ωφελούμενος/η απέχει από τα προγράμματα, εφόσον ο/η ίδιος/α ή πρόσωπο με το οποίο συνοικεί, έχει υποβληθεί σε μοριακή διαγωνιστική εξέταση για τον κορωνοϊό SARS-CoV-2 και για όσο χρόνο αναμένει την έκδοση του αποτελέσματος,
- δομές για τις οποίες, λόγω εντοπισμού κρούσματος λοίμωξης Covid-19 στους κόλπους τους, επιβάλλεται ή συστήνεται, ως μέτρο πρόληψης και περιορισμού της διάδοσης της νόσου, η προσωρινή αναστολή της λειτουργίας τους, για 14 ημέρες ή για όσο χρόνο αυτή διαρκεί.
Κυρία Υφυπουργέ,
Μπροστά στο φάσμα των διαδοχικών συνεπειών που ακολουθούν τη συνύπαρξη της κοινωνίας με τον κορωνοϊό SARS-CoV-2, με οικονομικές και κοινωνικές προεκτάσεις, στόχος των επιστολών μας είναι να επισημαίνουμε παράγοντες και ζητήματα που πρέπει να σταθμίζονται εγκαίρως ώστε η διαχείριση της πανδημικής κρίσης, σε κάθε στάδιό της, να μην προκαλέσει άλλες ασυνέχειες στη ‘νέα κανονικότητα’, ούτε να υπονομεύσει την εύρυθμη λειτουργία των δομών που παρέχουν υπηρεσίες ανοικτής φροντίδας στα παιδιά μας, άτομα με βαριές και πολλαπλές αναπηρίες και κατ’ επέκταση την ευημερία και τα δικαιώματά τους.
Διατηρώντας την πεποίθηση ότι θα κατανοήσετε το εύλογο των παρατηρήσεών μας, αναμένουμε την ταχεία ανταπόκρισή σας στα ζητήματα που παραθέσαμε στο παρόν και την ενημέρωση της Ομοσπονδίας μας για τις ενέργειές σας.
Με εκτίμηση,
Για την ΠΟΣΓΚΑμεΑ,
Ο ΠΡΟΕΔΡΟΣ
Ιωάννης Μοσχολιός
Η ΓΕΝΙΚΗ ΓΡΑΜΜΑΤΕΑΣ
Φωτεινή Ζαφειροπούλου
Πίνακας Αποδεκτών
- Υπουργός Εργασίας και Κοινωνικών Υποθέσεων, κ. Ι. Βρούτσης
- Γεν. Γραμματέας Κοινωνικής Αλληλεγγύης και Καταπολέμησης της Φτώχειας, κ. Γ. Σταμάτης
- Πρόεδρος ΕΟΔΥ, κ. Π. Αρκουμανέας
- Πρόεδρος Ε.Ο.Π.Υ.Υ., κ. Β.Πλαγιανάκος
- Προϊστάμενος Ε.Υ.Σ.Ε.Κ.Τ., κ. Β.Τρουλάκης
- ΕΣΑμεΑ
- Φορείς – Μέλη ΠΟΣΓΚΑμεΑ