ΠΡΟΣ:    Διοικήτρια Ε.Ο.Π.Υ.Υ., κ. Θ.Καρποδίνη

Κοιν.:     (Πίνακας Αποδεκτών)

Θέμα: «Δώστε, ΕΠΙΤΕΛΟΥΣ, ΣΑΦΗ ΟΡΙΖΟΝΤΑ και ΑΠΟΤΕΛΕΣΜΑ στην ατελεύτητη διαδικασία υπογραφής των νέων συμβάσεων μεταξύ του Ε.Ο.Π.Υ.Υ. και των φορέων που λειτουργούν Στέγες Υποστηριζόμενης Διαβίωσης»

Αξιότιμη κυρία Διοικήτρια,

Όπως είναι γνωστό και σε εσάς, μήνες πριν ενσκήψει στη χώρα μας η πανδημία της λοίμωξης Covid-19, βρισκόταν σε εξέλιξη το ζήτημα της επεξεργασίας και υπογραφής των νέων συμβάσεων μεταξύ του Οργανισμού και των φορέων που λειτουργούν Στέγες Υποστηριζόμενης Διαβίωσης (Σ.Υ.Δ.). Όπως, επίσης, γνωρίζετε, στο πεδίο αυτό, εμείς, οι γονείς και κηδεμόνες των ατόμων με βαριές και πολλαπλές αναπηρίες, ενεργά συνδράμαμε και συνυπήρξαμε έντιμα και με αμοιβαίο σεβασμό στον θεσμικό ρόλο του καθενός, στη βάση μιας ειλικρινούς συλλειτουργίας.

Η επιχειρούμενη διευθέτηση του φλέγοντος αυτού ζητήματος για την ελληνική αναπηρική οικογένεια, σε συνδυασμό με τις θεσμικές προτεραιότητες της ίδιας περιόδου – ειδικότερα, της επεξεργασίας από την ελληνική πολιτεία του σχεδίου για την Εθνική Στρατηγική για την Αποϊδρυματοποίηση, με κατευθύνσεις και αρχές που διέπονται από τη φιλοσοφία της δικαιωματικής προσέγγισης για την αναπηρία – δημιούργησε εύλογες προσδοκίες περί υπαρκτής βούλησης να θωρακιστεί ο θεσμός των Σ.Υ.Δ. και να διασφαλιστεί η πορεία τους στο μέλλον, σε συνθήκες ασφάλειας και σταθερότητας.

Στον αντίποδα, σήμερα, και παρά τα περί της αποϊδρυματοποίησης θρυλούμενα, μόνιμο «αγκάθι» σε αυτή την πορεία παραμένει η ατελεύτητη καθυστέρηση στην εξέλιξη της νέας συμβασιοποίησης για τις Σ.Υ.Δ. Η πραγματικότητα αυτή, προφανώς, αποδυναμώνει την πίστη μας στις αγαθές προθέσεις προς αυτή την κατεύθυνση και κάθε άλλο παρά εμπιστοσύνη εμπνέει για την προστασία του δικαιώματος των παιδιών μας, ατόμων με βαριές και πολλαπλές αναπηρίες στην αξιοπρεπή διαβίωση στην κοινότητα με δια βίου προοπτική, την κοινωνική ένταξη, την αποασυλοποίηση ή/και την αποφυγή εγκλεισμού τους σε ιδρυματικές δομές, όπως η Σύμβαση του ΟΗΕ για τα Δικαιώματα των Ατόμων με Αναπηρία (Ν.4074/2012) επιτάσσει και οι τελικές συστάσεις της Επιτροπής του ΟΗΕ για την εφαρμογή αυτής υπαγορεύουν.

Μόνο απόλυτη αγανάκτηση μας προκαλεί πλέον το γεγονός πως οι φορείς που λειτουργούν Σ.Υ.Δ., παραμένουν εγκλωβισμένοι σε ένα καθεστώς ιδιότυπης «ομηρείας», η έναρξη της οποίας εντοπίζεται αρκετά πριν εισέλθουμε στην εποχή της πανδημίας και την υγειονομική και οικονομική αναταραχή που προκλήθηκε από αυτή, αφού, παρά τις επανειλημμένες οχλήσεις της ΠΟΣΓΚΑμεΑ, της ΕΣΑμεΑ, των ίδιων των φορέων Σ.Υ.Δ. προς τον Οργανισμό, εδώ και δεκαέξι μήνες περίπου (!) ουδεμία ουσιαστική πρόοδος φαίνεται να έχει γίνει γνωστή στο ακανθώδες (;) αυτό ζήτημα. 

Στην παρούσα συγκυρία, επισημαίνουμε πως το διάχυτο κλίμα αβεβαιότητας και ανησυχίας, αν και υφίεται για τις υφιστάμενες Σ.Υ.Δ., αδυνατεί να θεραπευθεί από το προεξέχον γνώρισμα της πανδημικής περιόδου και συγκεκριμένα τις αλλεπάλληλες παρατάσεις των συμβάσεων (βρίσκοντας σήμερα ισχύ έως τις 28/02/2021, βάσει του Ν.4737/2020, Φ.Ε.Κ. Α’ 204). Τούτο, διότι η προσφυγή σε ‘πυροσβεστικού’ χαρακτήρα λύσεις, ανεπαρκώς συμπλέκεται με την αποϊδρυματοποίηση και την προστασία των δικαιωμάτων των παιδιών μας, αφού αποκλείει τις νέες δομές από τη συμβασιοποίηση και συνεπώς υπονομεύει την ύπαρξή τους, πόσω δε μάλλον όταν σε πλείστες περιπτώσεις η πρόσβασή τους σε άλλες πηγές χρηματοδότησης (λ.χ. πόρους του ΕΣΠΑ μέσω των ΠΕΠ) είναι ανέφικτη, απουσία σχετικών προσκλήσεων από τις Περιφέρειες.

Περαιτέρω, θέτει τις υφιστάμενες Σ.Υ.Δ. - που κατά κοινή ομολογία υπολείπονται σε πλήθος έναντι του υπαρκτού μεγέθους του δυνητικά ωφελούμενου πληθυσμού τους - διαρκώς αντιμέτωπες με σύγχυση, ανασφάλεια και παρεπόμενα προβλήματα που δεν ανάγονται στην ευθύνη τους, αλλά βρίσκουν έρεισμα σε καθυστερήσεις της πολιτείας και των εντεταλμένων προς τούτο οργάνων της. Αν είχε εγκαίρως διαμορφωθεί ένα ξεκάθαρο και ασφαλές πλαίσιο όπου οι Σ.Υ.Δ. θα λειτουργούσαν απρόσκοπτα, οι όποιες παρατάσεις, ανεξαρτήτως συγκυρίας, θα ήταν αχρείαστες. Σε αντίθετη περίπτωση, όπως συμβαίνει σήμερα, η υφιστάμενη κατάσταση, υπό τους περιορισμούς της, «αναγκάζεται» με αυτόν τον τρόπο να απαντήσει εσπευσμένα στις επιπτώσεις έκτακτων συνθηκών. Η διαπίστωση αυτή, δυστυχώς, αρκεί για την εκκόλαψη σοβαρής ανησυχίας ότι ο θεσμός των Σ.Υ.Δ. είναι εξαιρετικά εκτεθειμένος απέναντι στο «απρόβλεπτο» και το «αναπάντεχο».

Σε ό,τι αφορά τη μοναδική, προ έτους (!), απάντηση από την πλευρά του Οργανισμού στο ζήτημα (υπ’ αριθμ.πρωτ.: 2891/10.02.2020 έγγραφο του Ε.Ο.Π.Υ.Υ. προς την ΠΟΣΓΚΑμεΑ), περί της εν εξελίξει επικαιροποίησης της νομοθεσίας για τους όρους λειτουργίας και κάλυψης των δαπανών των Σ.Υ.Δ., αποκρινόμαστε πως η διαρκώς ασύμμετρη ανάπτυξη της «κανονιστικής πλευράς» σε σχέση με την «εμπειρική» (εν προκειμένω, την ίδρυση και λειτουργία επαρκών Σ.Υ.Δ., ούτως ώστε να διαδραματίσουν τον ρόλο που τους αναλογεί στον κοινωνικό ιστό και στην αποιδρυματοποίηση) διόλου δεν φαίνεται να εξυπηρετεί την «ορατότητα» των βλέψεων και των αποτελεσμάτων της πρώτης.  

Τούτο, μέχρι στιγμής, διακρίνεται για τις Σ.Υ.Δ. στη χώρα μας, πρωτίστως οφειλόμενο στη διαχρονική αδυναμία του ελληνικού κράτους να υποστηρίξει επαρκώς την αξιοπρεπή διαβίωση των ατόμων με βαριές και πολλαπλές αναπηρίες στην κοινότητα που, συνεπώς, κατά βάση μετακυλίει το βάρος της σύστασης και λειτουργίας Σ.Υ.Δ. στους Συλλόγους Γονέων και Κηδεμόνων των ατόμων αυτών.

Τουλάχιστον, ακόμη και υπό το βάρος αυτό, αλλά και παρά τα πολυάριθμα προβλήματα που παραμένουν στο προσκήνιο, παρήγορο για εμάς σημάδι αποτελεί πως το δέντρο της πρόνοιας ‘πυκνώνει’, αφού στο αξιοσημείωτο έργο που παράγεται στις υφιστάμενες Στέγες, προστίθενται διαρκώς νέες από τους Συλλόγους αυτούς. Σε αντιδιαστολή, λοιπόν, με αυτή την εικόνα, η ελάχιστη συνέχιση της νωθρότητας στο θέμα της νέας συμβασιοποίησης για τις Σ.Υ.Δ.:

Ναρκοθετεί βαρύτατα την προσπάθεια που έχει καταβληθεί όλα τα προηγούμενα χρόνια για την ενίσχυση του θεσμού των Σ.Υ.Δ. και υποσκάπτει τη θέση, τη λειτουργία και τους στόχους που υπηρετούν.

Υπονομεύει τον σχεδιασμό του επόμενου βήματος, με μια ατέρμων διεξαγωγή του ίδιου και αποτέλεσμα, ασφαλώς, την εξάντληση δυνάμεων και την απαξίωση μιας εξαιρετικά θετικής διαδικασίας.

Κυρία Διοικήτρια,

Εμείς, οι γονείς και κηδεμόνες των ατόμων με βαριές και πολλαπλές αναπηρίες, δεν «επενδύσαμε» στη σύσταση και λειτουργία Σ.Υ.Δ. χάριν «συμπληρωματικού εισοδήματος», ούτε διαθέτουμε άλλες πηγές και πόρους για να στηρίξουμε το ηράκλειο αυτό έργο, υποκαθιστώντας διαχρονικά τον ρόλο της πολιτείας στην υποστήριξη των ανάπηρων παιδιών μας.

Ως εκ τούτου, και αν αναλογιστείτε και την επί θυσία μας βελτιούμενη εικόνα στον προνοιακό χάρτη της χώρας, η στήριξη του θεσμού των Σ.Υ.Δ., για εμάς και τα παιδιά μας, είναι αγώνας αξιοπρέπειας, με μόνη επιλογή μας να τον δώσουμε με όλες μας τις δυνάμεις.  

Λίγο πριν φτάσουμε, όμως, στο σημείο αυτές να εξαντληθούν, επανερχόμαστε, εν όλω ή εν μέρει, στο περιεχόμενο, τις παρατηρήσεις, τις προτάσεις, τους προβληματισμούς και τα αιτήματα των επιστολών της ΠΟΣΓΚΑμεΑ, υπ’ αριθμ. πρωτ.: 1128/01.11.2019, 1147/12.11.2019, 1148/12.11.2019, 1192/06.12.2019, 29/28.01.2020, 286/29.05.2020, 692/07.09.2020, ζητώντας, για πολλοστή φορά:

-  την άμεση ενεργοποίηση και ταχεία ολοκλήρωση της διαδικασίας για την υπογραφή των νέων συμβάσεων με τον Οργανισμό και των φορέων που λειτουργούν Σ.Υ.Δ.,

-  την άμεση έκδοση απόφασης που θα επεκτείνει την χρονική ισχύ για το σύνολο των υφιστάμενων συμβάσεων μεταξύ του Ε.Ο.Π.Υ.Υ. και των φορέων που λειτουργούν Σ.Υ.Δ., τουλάχιστον μέχρι την ημερομηνία υπογραφής των νέων συμβάσεων με τον Οργανισμό,

-  την άμεση και με απόλυτη σαφήνεια ενημέρωση της Ομοσπονδίας εκ μέρους του Οργανισμού για τα πεπραγμένα και το εξελικτικό στάδιο στο οποίο βρίσκεται η διαδικασία της νέας συμβασιοποίησης με τις Στέγες, ώστε να μην καταλείπονται ερωτήματα και ερωτηματικά,

-  τον άμεσο ορισμό συνάντησης με αντιπροσωπεία της Ομοσπονδίας, προκειμένου να αναπτύξουμε διεξοδικότερα την εμπειρία μας, τα επιχειρήματα και τις προτάσεις μας για τη θωράκιση του θεσμού των Σ.Υ.Δ. και την εξισορροπητική επίδραση που ασκεί στην αγωνία των γονέων και κηδεμόνων των ατόμων με βαριές και πολλαπλές αναπηρίες για το αβέβαιο μέλλον των παιδιών τους.

Κυρία Διοικήτρια,

Όποιοι και αν υπήρξαν τελικά οι παράγοντες στους οποίους οφείλεται η επικέντρωση στην υπερτροφική ανάπτυξη των κανονιστικών πλαισίων έναντι των εμπειρικών, σημασία έχει πως είναι καιρός για μια πιο εμπειρική στροφή. Στροφή ικανή για να παράξει, ΣΤΗΝ ΠΡΑΞΗ, ενδείξεις προστασίας των κατοχυρωμένων δικαιωμάτων των ατόμων με αναπηρία και ανάγκη, στην οποία συνηγορεί η βούληση της ελληνικής κυβέρνησης να κατευθύνει τούτο με πυξίδα το Εθνικό Σχέδιο Δράσης για τα Δικαιώματα των Ατόμων με Αναπηρία.   

Στο/α πεδίο/α της αρμοδιότητάς σας, προσδοκούμε στην κατάλληλη, έγκαιρη και επαρκή σας ανταπόκριση. 

Σε αναμονή των ενεργειών σας επί του αιτήματός μας, παραμένουμε στην πλήρη διάθεσή σας για περαιτέρω πληροφορίες ή οποιαδήποτε συνδρομή απαιτηθεί από την πλευρά της Ομοσπονδίας μας.

Για την ΠΟΣΓΚΑμεΑ,

Ο ΠΡΟΕΔΡΟΣ

Ιωάννης Μοσχολιός

Η ΓΕΝΙΚΗ ΓΡΑΜΜΑΤΕΑΣ

Φωτεινή Ζαφειροπούλου

Πίνακας Αποδεκτών

-      Υπουργός Επικρατείας, κ.Γ.Γεραπετρίτης

-      Υπουργός Υγείας, κ. Β.Κικίλιας

-      Υφυπουργός Εργασίας και Κοινωνικών Υποθέσεων, κ.Δ.Μ.Μιχαηλίδου

-      Γενικός Γραμματέας Υπηρεσιών Υγείας, κ. Ι.Κωτσιόπουλος

-      Γενικός Γραμματέας Κοινωνικής Αλληλεγγύης και Καταπολέμησης της Φτώχειας, κ.Γ.Σταμάτης

-      Προϊστάμενος Διεύθυνσης Στρατηγικού Σχεδιασμού Ε.Ο.Π.Υ.Υ., κ. Θ.Ρηγάτος

-      Προϊστάμενος Γενικής Διεύθυνσης Οικονομικών Υποθέσεων & Διεύθυνσης Οικονομικών Ε.Ο.Π.Υ.Υ., κ. Κ. Μπαρούς

-      Εκπρόσωπος της ΕΣΑμεΑ στο Δ.Σ. του Ε.Ο.Π.Υ.Υ., κ. Γ. Λεοντόπουλος

-      ΕΣΑμεΑ

-      Φορείς-μέλη ΠΟΣΓΚΑμεΑ