ΠΡΟΣ: Υπουργό Ανάπτυξης και Επενδύσεων κ. Σπ-Αδ.Γεωργιάδη
ΚΟΙΝ.: - Εθνική Συνομοσπονδία Ατόμων με Αναπηρία (ΕΣΑμεΑ)
- Φορείς – μέλη ΠΟΣΓΚΑμεΑ
ΘΕΜΑ: «Επισημάνσεις της ΠΟΣΓΚΑμεΑ επί των ρυθμίσεων του υπό διαβούλευση Σχεδίου Νόμου του Υπουργείου Ανάπτυξης και Επενδύσεων για το θεσμικό πλαίσιο οργάνωσης και λειτουργίας των λαϊκών αγορών και του υπαίθριου εμπορίου, με καταληκτική ημερομηνία υποβολής παρατηρήσεων την 29η/04/2021»
Αξιότιμε κύριε Υπουργέ,
Η Πανελλήνια Ομοσπονδία Σωματείων Γονέων και Κηδεμόνων Ατόμων με Αναπηρία (Π.Ο.Σ.Γ.Κ.ΑμεΑ) αποτελεί το δευτεροβάθμιο όργανο του αναπηρικού κινήματος, που εκπροσωπεί τα άτομα με νοητική αναπηρία, αυτισμό, σύνδρομο down, εγκεφαλική παράλυση, βαριές και πολλαπλές αναπηρίες, τα ανήλικα άτομα με κάθε μορφής αναπηρία και τις οικογένειές τους, μέσω των Σωματείων Γονέων και Κηδεμόνων στην ελληνική επικράτεια, έχοντας ως αποστολή τη διεκδίκηση και προστασία των δικαιωμάτων τους.
Στο πλαίσιο της εν εξελίξει δημόσιας ηλεκτρονικής διαβούλευσης για το σχέδιο νόμου του Υπουργείου Ανάπτυξης και Επενδύσεων με τίτλο: «Αναμόρφωση και Εκσυγχρονισμός του θεσμικού πλαισίου οργάνωσης και λειτουργίας των λαϊκών αγορών και του υπαίθριου εμπορίου», η ΠΟΣΓΚΑμεΑ διατυπώνει, με το παρόν έγγραφο, τις παρατηρήσεις της αναφορικά με τις ρυθμίσεις που περιέχονται σε επιμέρους άρθρα του σχεδίου, όπως υποβλήθηκαν από την πλευρά της και στον διαδικτυακό τόπο http://www.opengov.gr (ημερομηνία υποβολής σχολίων: 26/04/2021).
Κατ’ αρχάς, η Ομοσπονδία αξιολογεί ως θετικό βήμα τον εκσυγχρονισμό που επιχειρείται, με ενιαίο κείμενο νόμου, στη διαδικασία αδειοδότησης και δραστηριοποίησης για το σύνολο των μορφών των υπαίθριων εμπορικών δραστηριοτήτων στην ελληνική επικράτεια και στην επαγγελματικοποίηση του κλάδου, συμπληρώνοντας ρυθμιστικά κενά και αντιμετωπίζοντας υφιστάμενα ζητούμενα που δυσχεραίνουν τόσο την δραστηριοποίηση των πωλητών, όσο και τη διαχείριση των θεμάτων του υπαίθριου εμπορίου από τις κατά περίπτωση αρχές, όπως ομολογεί και η έκθεση ανάλυσης συνεπειών της προωθούμενης ρύθμισης.
Πέραν αυτού, ωστόσο, η Ομοσπονδία διαπιστώνει και ορισμένες σημαντικές αλλαγές που επηρεάζουν την ευάλωτη πληθυσμιακή ομάδα που εκπροσωπεί, οι πολλαπλές ανάγκες εξάρτησης της οποίας υποστηρίζονται από τους γονείς και νόμιμους κηδεμόνες των προσώπων που την απαρτίζουν.
Όπως είναι γνωστό, οι γονείς και κηδεμόνες των ατόμων με βαριές και πολλαπλές αναπηρίες είθισται να ασκούν, στη βάση προστατευτικών διατάξεων, έμμεσα δικαιώματα προστασίας από την αναπηρία των προσώπων που έχουν στη φροντίδα τους, με γνώμονα την αντιστάθμιση των συνεπειών και αυξημένων απαιτήσεων που αυτή συνεπιφέρει. Στην κατεύθυνση αυτή, μεταξύ άλλων, περιλαμβάνεται και η θεώρηση των ανισοτήτων και δυσχερειών που επιδρούν στην πρόσβαση των συγκεκριμένων περιπτώσεων προσώπων στις δομές της απασχόλησης, οποιασδήποτε μορφής, συμπεριλαμβανομένης της εμπορικής δραστηριότητας.
Για τον λόγο αυτό θεωρούμε σκόπιμο να θέσουμε υπόψη σας ορισμένα σημεία στο υπό διαβούλευση νομοσχέδιο, που εκτιμούμε ότι δέον είναι να αποτελέσουν αντικείμενο περαιτέρω επεξεργασίας και τα οποία πρωτίστως αφορούν τον προρρηθέντα πληθυσμό. Ειδικότερα:
Μέρος Γ: Θέση – Δραστηριοποίηση Πωλητή
Κεφάλαιο Β: Όροι και Διαδικασία Συμμετοχής σε Διαγωνισμό Προκήρυξης Θέσεων Δραστηριοποίησης
Άρθρο 29: Κριτήρια χορήγησης άδειας και θέσης πλανόδιας δραστηριοποίησης [παράγραφοι 1.β) και 2.α)]:
Τα κριτήρια χορήγησης άδειας και αντίστοιχης θέσης δραστηριοποίησης στις λαϊκές αγορές και το στάσιμο εμπόριο και άδειας για το πλανόδιο εμπόριο της προωθούμενης ρύθμισης εισάγουν, κατά την εκτίμησή μας, μια αναιτιολόγητη εξαίρεση / κατάργηση του θεσμοθετημένου βαθμού προστασίας των γονέων και κηδεμόνων των ατόμων με βαριές και πολλαπλές αναπηρίες, όπως, με τον υπό κατάργηση Νόμο 4497/2017 (Α’ 171), συγκαταλέγονται στους/στις δικαιούχους των αδειών επαγγελματιών πωλητών υπαίθριου εμπορίου.
Παύει, συνεπώς, η ισχύς της πρόβλεψης περί δυνατότητας μοριοδοτούμενης συμμετοχής σε σχετική προκήρυξη, επί της ειδικής κατηγορίας κατανομής του 60% των θέσεων, για τα πρόσωπα που είναι: «δ. οι γονείς και κηδεμόνες ανηλίκων τέκνων με αναπηρία τουλάχιστον 50% ή προστάτες ατόμων με νοητική αναπηρία, αυτισμό, σύνδρομο down, εγκεφαλική παράλυση, βαριές και πολλαπλές αναπηρίες και πολλαπλές ανάγκες εξάρτησης» (άρθρο 19, παράγραφος 2, περίπτωση δ) του Ν.4497/2017).
Λαμβάνοντας υπόψη ότι η προστασία που κατοχυρώθηκε με τον παραπάνω νόμο θεμελιώθηκε, προφανώς, στο πνεύμα της αντιστάθμισης των δυσμενών επιδράσεων που ασκεί η ύπαρξη της αναπηρίας στην ικανότητα βιοπορισμού και στις ευκαιρίες πρόσβασης στην αγορά εργασίας, εν προκειμένω της εμπορικής δραστηριότητας στις υπαίθριες αγορές, τόσο για τα άτομα με αναπηρία, όσο και για τα μέλη των οικογενειών τους, φρονούμε ότι η εν λόγω κατάργησή της είναι τουλάχιστον ασυμβίβαστη με τους λόγους που την εξέθρεψαν. Με βάση τα διαλαμβανόμενα στην αιτιολογική έκθεση του Ν.4497/2017 για το άρθρο 19 και δη του σκοπούμενου κοινωνικού χαρακτήρα της αδειοδότησης στο υπαίθριο εμπόριο, με τη διευκόλυνση της εισόδου στην αγορά εργασίας προσώπων που συναντούν δυσχέρειες και χρήζουν κοινωνικής στήριξης, εγείρεται εύλογα το ερώτημα αναφορικά με το ποιας από αυτές τις συνθήκες εκτιμάται πως έχει εκλείψει η συνδρομή της στη σημερινή περίοδο της έντονης κοινωνικής και οικονομικής διακινδύνευσης, προκειμένου να θεωρηθεί αιτιολογημένη η περιστολή της εγγυητικής προστασίας της πολιτείας για τα πρόσωπα αυτά.
Συνεκτιμώντας πως στο ίδιο πνεύμα, της εισαγωγής κοινωνικά αποδεκτών λύσεων, κινήθηκαν και στο παρελθόν οι αντίστοιχες νομοθετικές προβλέψεις - όπως λ.χ. η κατά προτεραιότητα, με βάση κοινωνικά κριτήρια, ποσόστωση 5% για γονείς / κηδεμόνες ατόμων με βαριές και πολλαπλές αναπηρίες αναφορικά με τις άδειες επαγγελματία πωλητή λαϊκών αγορών, υπαίθριου πλανόδιου και στάσιμου εμπορίου του Ν.4264/2014, άρθ.14, 22 (Α’ 118) – καθίσταται ακόμη πιο δυσχερής η κατανόηση του λόγου για τον οποίο τα συγκεκριμένα πρόσωπα δεν προστατεύονται από τις ρυθμίσεις του παρόντος σχεδίου, όχι μόνο αναφορικά με τις θέσεις δραστηριοποίησης επαγγελματιών πωλητών στο στάσιμο εμπόριο (άρθ. 29, παρ.2), αλλά ούτε καν με το σύστημα μοριοδότησης του Παραρτήματος 2 (παρ.1, περ.β άρθ. 29) για τις άδειες των επαγγελματιών πωλητών, από τη στιγμή που, περαιτέρω, διακρίνεται ότι άλλες ιδιότητες, παρεμφερούς ευαλωτότητας, όπως της πολυτεκνίας, εξακολουθούν να εμπίπτουν έστω στις μοριοδοτούμενες προσαυξήσεις.
Κατόπιν των ανωτέρω, θεωρούμε ως θεμιτή και δίκαιη και, συνεπώς, ζητάμε να διατηρηθεί η προστασία των γονέων και κηδεμόνων ένεκα της αναπηρίας ατόμων που έχουν στη φροντίδα τους στις ρυθμίσεις του σχεδίου νόμου, με τη μοριοδότηση της ιδιότητας αυτής στις περιπτώσεις δικαιούχων αδειών επαγγελματιών πωλητών ή/και τη συμπερίληψη της κατηγορίας τους στους/στις δικαιούχους αδειών για το στάσιμο εμπόριο.
Στη βάση αυτή, οι προτεινόμενες προσθήκες ή/και αναδιατυπώσεις για τις παραγράφους 1 και 2 του άρθρου 29 (με υπογράμμιση και έντονη γραμματοσειρά) έχουν ως εξής:
Παράγραφος 1, κριτήρια περίπτωσης β): Προσθήκη κατηγορίας / περίπτωσης κριτηρίων που μοριοδοτείται, ως ακολούθως:
|
«β) για τους επαγγελματίες, σύμφωνα με τη μοριοδότηση του Παραρτήματος 2:
βα) ανεργία,
ββ) ηλικία,
βγ) τίτλοι σπουδών,
βδ) πολυτεκνία και
βε) ιδιότητα γονέων – νόμιμων κηδεμόνων ανηλίκων τέκνων με αναπηρία τουλάχιστον 50% ή ατόμων με νοητική αναπηρία, αυτισμό, σύνδρομο down, εγκεφαλική παράλυση, βαριές και πολλαπλές αναπηρίες και πολλαπλές ανάγκες εξάρτησης και
βστ) βε) προϋπηρεσία σε λαϊκή αγορά.
|
Προσέτι, από τη συνδυαστική θεώρηση του προβλεπόμενου συστήματος μοριοδότησης της προωθούμενης ρύθμισης και εκείνου του Ν.4497/2017, θεωρούμε ως εύλογη την προσαύξηση της βαθμολογίας με 15 μόρια για τους γονείς και κηδεμόνες που έχουν στη φροντίδα τους ένα άτομο με αναπηρία, των περιπτώσεων που παραπάνω προσδιορίζεται, και με 20 μόρια στις περιπτώσεις ύπαρξης περισσότερων του ενός προστατευόμενων ατόμων με αναπηρία ή/και μονογονεϊκής οικογένειας.
Σημειώνουμε, επίσης, πως η αποδοχή της μοριοδότησης της συγκεκριμένης κατηγορίας συμπαρασύρει, αναμενόμενα, τροποποιήσεις στο περιεχόμενο του Παραρτήματος 2 του σχεδίου νόμου, καθιστώντας αναπόφευκτα τούτο, υποκείμενο σε εσωτερικές αναθεωρήσεις για την απόδοση της κατ’ ανώτατο όριο πρόβλεψης των 100 μορίων (άρθρο 28, παρ. 1 σχεδίου νόμου).
Παράγραφος 2, περίπτωση α): Προσθήκη κατηγορίας που περιλαμβάνεται στους/στις δικαιούχους αδειών ως εξής:
|
«α) κάθε αρμόδια αρχή χορηγεί τις άδειες με τις αντίστοιχες θέσεις δραστηριοποίησης επαγγελματιών πωλητών σε άνεργα άτομα με αναπηρία από οποιαδήποτε αιτία, με ποσοστό αναπηρίας ανικανότητας τουλάχιστον 50%, καθώς και σε γονείς και νόμιμους κηδεμόνες ανηλίκων τέκνων με αναπηρία τουλάχιστον 50% ή ατόμων με νοητική αναπηρία, αυτισμό, σύνδρομο down, εγκεφαλική παράλυση, βαριές και πολλαπλές αναπηρίες και πολλαπλές ανάγκες εξάρτησης. Κριτήρια για τη χορήγηση είναι η ανεργία και η ανικανότητα λόγω αναπηρίας του προσώπου για το οποίο ασκείται είτε το προσωποπαγές είτε το έμμεσο δικαίωμα προστασίας από την αναπηρία».
|
Άρθρο 30: Δικαιολογητικά για τη χορήγηση και τη διατήρηση της άδειας για δραστηριοποίηση [παράγραφος 1, περ.β)]:
Υπό την αίρεση της συμπερίληψης στην προωθούμενη ρύθμιση των προσθηκών και αναδιατυπώσεων που προαναφέρθηκαν στο άρθρο 29, η περίπτωση β της παραγράφου 1 προτείνεται σύστοιχα να διαμορφωθεί (προσθήκες με υπογράμμιση και έντονη γραμματοσειρά), ως ακολούθως:
|
«β) των δικαιολογητικών που καθορίζονται από την προκήρυξη για την απόδειξη της συνδρομής των κριτηρίων μοριοδότησης, τα οποία είναι για τον παραγωγό πωλητή, η ηλικία, η πολυτεκνία και οι τίτλοι σπουδών σύμφωνα με τη μοριοδότηση του παραρτήματος 1, και για τον επαγγελματία η ανεργία, η ηλικία, οι τίτλοι σπουδών, και η πολυτεκνία και η ιδιότητα γονέων – νόμιμων κηδεμόνων ανηλίκων τέκνων με αναπηρία τουλάχιστον 50% ή ατόμων με νοητική αναπηρία, αυτισμό, σύνδρομο down, εγκεφαλική παράλυση, βαριές και πολλαπλές αναπηρίες και πολλαπλές ανάγκες εξάρτησης, σύμφωνα με τη μοριοδότηση του παραρτήματος 2.
|
Παραρτήματα
Παράρτημα 2: Μοριοδότηση Υποψηφίων για Χορήγηση Θέσης και Πλανόδιας Δραστηριοποίησης Επαγγελματία Πωλητή (Επαγγελματία) στο Υπαίθριο Εμπόριο
Η προτεινόμενη μοριοδότηση της κατηγορίας των προσώπων που έχουν νομίμως στη φροντίδα τους άτομα με βαριές και πολλαπλές αναπηρίες, όπως διατυπώθηκε / σχολιάστηκε στην ενότητα για το άρθρο 29 της σκοπούμενης ρύθμισης, υπό την επιφύλαξη της υιοθέτησής της, θα πρέπει κατ’ αντιστοιχία να προστεθεί (με έντονη γραμματοσειρά) στα πεδία του πίνακα κριτηρίων μοριοδότησης των υποψηφίων:
|
α/α
|
Κριτήριο
|
Μόρια
|
|
1
|
Ανεργία
|
Έως 12 μήνες: 20 μόρια
Πάνω από 12 μήνες: 10 μόρια
|
|
2
……
|
Ηλικία
……………….
|
……………………………..
……………………………..
|
|
5
|
Ιδιότητα γονέα / κηδεμόνα ατόμου με αναπηρία (περιπτώσεων του άρθρου 29)
|
15 μόρια (για ένα προστατευόμενο άτομο με αναπηρία)
20 μόρια (σε περίπτωση περισσότερων του ενός προστατευόμενων ατόμων με αναπηρία ή/και μονογονεϊκής οικογένειας)
|
|
6 5
|
Προϋπηρεσία σε Λαϊκή Αγορά
|
……………………………..
|
Τέλος, στη βάση του ίδιου σκεπτικού, το προτεινόμενο σύστημα μοριοδότησης για τους γονείς και νόμιμους κηδεμόνες ανηλίκων τέκνων με αναπηρία τουλάχιστον 50% ή ατόμων με νοητική αναπηρία, αυτισμό, σύνδρομο down, εγκεφαλική παράλυση, βαριές και πολλαπλές αναπηρίες και πολλαπλές ανάγκες εξάρτησης, είναι, επίσης, θεμιτό να υιοθετηθεί και για τις περιπτώσεις υποψηφίων για χορήγηση θέσης χειροτέχνη – καλλιτέχνη (με ανάλογη αναθεώρηση των κριτηρίων του Παραρτήματος 4) αναφορικά με τις προβλέψεις των αγορών του άρθρου 11 του σχεδίου νόμου.
Κύριε Υπουργέ,
Με την πεποίθηση πως είναι απόλυτα εύληπτο το πνεύμα των θετικών εξισωτικών πολιτικών και εγγυήσεων από την πλευρά της πολιτείας, προς την κατεύθυνση της ισοσκέλισης της υστέρησης των προσώπων που εμποδίζονται να συμμετέχουν στην αγορά εργασίας, συμπεριλαμβανομένης της εμπορικής δραστηριοποίησης, από φυσικά, κοινωνικά ή/και άλλα αίτια, ευελπιστούμε για την εξέταση των παρατηρήσεων που τέθηκαν υπόψη σας με το παρόν.
Ευχαριστούμε εκ των προτέρων για την προσοχή σας.
Με εκτίμηση,
Για την ΠΟΣΓΚΑμεΑ,
Ο ΠΡΟΕΔΡΟΣ
Ιωάννης Μοσχολιός
Η ΓΕΝΙΚΗ ΓΡΑΜΜΑΤΕΑΣ
Φωτεινή Ζαφειροπούλου