«ΠΟΣΓΚΑμεΑ: Ξεκάθαρα προβληματική, σε συμβολικό και ουσιαστικό επίπεδο, η επίσημη αναγνώριση οποιασδήποτε ‘διακριτικής σήμανσης’ της ‘αόρατης αναπηρίας’ από τους θεσμούς και την πολιτεία»
Η ΠΟΣΓΚΑμεΑ με ανησυχία πληροφορείται και ρητά εκφράζει την αντίθεσή της για τις προθέσεις της Κυβέρνησης να αναγνωρίσει επίσημα την κορδέλα με τους ηλίανθους (Hidden Disabilities Sunflower lanyard), ως χαρακτηριστικό γνώρισμα των ατόμων με αυτισμό ή άλλες αόρατες αναπηρίες στα αεροδρόμια της χώρας, ώστε να τυγχάνουν προστατευόμενης μεταχείρισης από το προσωπικό των αεροδρομίων και των αερομεταφορέων.
Υπογραμμίζει ότι η επίδειξη αγαστής θεσμικής βούλησης από την οποία εμφορείται η πρόθεση στη συγκεκριμένη κατεύθυνση, χωρίς προηγούμενη εκτίμηση των επιπτώσεων που η ενέργεια εισάγει και των κινδύνων που ελλοχεύει στο ζήτημα της προστασίας των ατόμων με αυτισμό, νοητική αναπηρία, σύνδρομο Down και άλλες αόρατες αναπηρίες, από μορφές στιγματισμού και διάκρισης ‘ενδεδυμένες’ με διαφορετικούς μανδύες, εγείρει σοβαρούς προβληματισμούς και επιφυλάξεις και ακυρώνει την ‘υπόσχεση ελέγχου των απειλών’ σε βάρος των ευάλωτων αυτών ατόμων, που τους οφείλεται από τους θεσμούς και την πολιτεία.
Η ΕΣΑμεΑ έχει ήδη αποστείλει στον Πρωθυπουργό της χώρας επιστολή (επισυνάπτεται) για τη διακύβευση αυτή, με την οποία προμηνύει ότι εάν η Κυβέρνηση προχωρήσει σε μια τέτοιου είδους ενέργεια, προωθώντας τον στιγματισμό μερίδας ατόμων με αναπηρία, θα συναντήσει σύσσωμη την εναντίωση του εθνικού αναπηρικού κινήματος.
Κίνημα που ομόθυμα πασχίζει, δεκαετίες τώρα, για να αποβάλει το στίγμα και τις διακρίσεις από τα άτομα με αυτισμό, νοητική αναπηρία, και κάθε μορφής αόρατη και μη αναπηρία. Να αποδείξει ότι κάθε ανθρώπινη ύπαρξη, μέσα από την παροχή της απαραίτητης και κατάλληλης υποστήριξης, μπορεί να ζήσει με αξιοπρέπεια στην κοινότητα. Να προειδοποιήσει ότι επιφανειακά, προεξέχοντα γνωρίσματα και διακριτικά σήματα, δεν αποτελούν ασφαλείς λύσεις ούτε στα πραγματικά, ούτε στα συστημικά, ούτε στα κοινωνικά προβλήματα που αντιμετωπίζουν τα άτομα με αναπηρία, όμως μπορεί να αποτελέσουν πρόβλημα, με παράπλευρες και αλυσιδωτές συνέπειες εις βάρος τους. Να επιστήσει την προσοχή ότι στη δημιουργία ασπίδων προστασίας των ατόμων με αναπηρία από στερεοτυπικές αντιλήψεις, προκαταλήψεις και επιβλαβείς πρακτικές σε βάρος τους, πρέπει να σφραγίζονται και οι όποιες ρωγμές εντός τους ευνοούν την αναπαραγωγή του στιγματισμού και της στοχοποίησής τους.
Εξίσου, όμως, προβληματικό από την πρόθεση αυτή, τόσο σε πρακτικό όσο και σε συμβολικό επίπεδο, είναι ότι η ίδια η Κυβέρνηση απαξιώνει και ναρκοθετεί βαρύτατα την προσπάθεια που καταβλήθηκε όλα τα προηγούμενα χρόνια για τη θέσπιση, την υιοθέτηση και χρήση της Κάρτας Αναπηρίας στη χώρα μας (και της Ευρωπαϊκής Κάρτας Αναπηρίας, πριν καν προλάβει να εφαρμοστεί) και υποσκάπτει τη λειτουργία και τους στόχους που υπηρετεί.
Ανεξαρτήτως του σημείου στο οποίο έχει φτάσει η κάθε μία, η κάρτα αναπηρίας αγκαλιάστηκε ως «κάρτα αξιοπρέπειας» από τον αναπηρικό χώρο, αποτελώντας το μοναδικό έγγραφο που ουσιαστικά εγγυάται την προστατευόμενη μεταχείριση των ατόμων με αναπηρία, αόρατη και μη, από τη σκοπιά της απόλαυσης των δικαιωμάτων τους, συγχρόνως με την προστασία των ευαίσθητων προσωπικών τους δεδομένων, χωρίς διάκριση και στιγματισμό.
Οι όποιες αντικρουόμενες θέσεις εκφέρονται για το ζήτημα υιοθέτησης ‘διακριτικών σημάτων’ για τις κατηγορίες της μη ορατής αναπηρίας, είναι όλες σεβαστές, ως απότοκες της εμπειρίας και της ανασφάλειας της κάθε πλευράς σε σχέση με την αναπηρία. Όμως, δεν αρκούν για να δικαιολογήσουν τη διαιώνιση των καθυστερήσεων, των προβλημάτων και της απουσίας εκπαίδευσης και ενημέρωσης, που επιβαρύνουν την απρόσκοπτη αξιοποίηση της κάρτας αναπηρίας στη χώρα μας, αλλά ούτε και την προσφυγή σε πρακτικές που ανοίγουν κερκόπορτα στην (ανα)παραγωγή στερεοτυπικών συσχετισμών και πρακτικών στιγματισμού των ατόμων με αόρατη ή κάθε μορφής αναπηρία.
Στο αναπόφευκτα νεφελώδες αυτό ζήτημα, η ΠΟΣΓΚΑμεΑ αξιώνει από την Πολιτεία τουλάχιστον να επιτελέσει αποτελεσματικά και με διορατικότητα τον εγγυητικό της ρόλο στην προστασία της αξιοπρέπειας και των δικαιωμάτων των ατόμων με αόρατες και μη αναπηρίες. Σε συναντίληψη, σε επίπεδο αποστολής, αξιών, αρχών, προθέσεων και στόχων για την προστασία των ατόμων αυτών και τη διαφύλαξη των δικαιωμάτων τους, η Ομοσπονδία μας συντάσσεται απόλυτα με τη θέση και τα αιτήματα της ΕΣΑμεΑ:
«Λύση στη μη διάκριση των ατόμων με αναπηρία και στη διασφάλιση των δικαιωμάτων τους σε αυτές τις μετακινήσεις δεν μπορεί να είναι κανένα «εμπορικό» χαρακτηριστικό. Αποκλειστική λύση πρέπει να είναι η προώθηση της εθνικής και ευρωπαϊκής κάρτας αναπηρίας, η εφαρμογή του Κανονισμού (ΕΚ) αριθ. 1107/2006, η άμεση εφαρμογή της εθνικής στρατηγικής για τα δικαιώματα των ατόμων με αναπηρία, η καθολική διασφάλιση της φυσικής και ψηφιακής προσβασιμότητας των αερολιμένων και αερομεταφορέων και η εκπαίδευση του προσωπικού τους από το αναπηρικό κίνημα.»
Με ενιαία φωνή και ξεκάθαρες θέσεις, καλούμε την ελληνική πολιτεία να επισπεύσει τις πρόνοιες και να παροχετεύσει εγκαίρως τις δυνάμεις της σε αυτήν την κατεύθυνση, αντί της επένδυσης σε «αναγκαιότητες» που, υπό διαφορετικές περιστάσεις, θα αποδεικνύονταν αχρείαστες.
Γιατί αν η πρόθεση υιοθέτησης επιφανειακών, διακριτικών και, εν τέλει, όχι ακίνδυνων σημάτων για τα άτομα με αόρατες αναπηρίες ιδωθεί ως επιβράβευση της γνώριμης κρατικής κωλυσιεργίας, η απαξίωση προσεκτικά σταθμισμένων μέτρων, θεσπισμένων υπέρ των ευάλωτων ατόμων με αναπηρία, με έντονα προβλήματα στιγματισμού, κοινωνικής περιθωριοποίησης και αποκλεισμού, δεν μπορεί παρά να παραπέμψει σε ιδεολογικές αντιλήψεις περί φυλής καθαρής, αρίας και οπωσδήποτε αρτιμελούς, απαλλαγμένης από αναπηρίες, ορατές και αόρατες, και ερμητικά κλειστής για όσους/ες, ανεξαρτήτως δυνατότητας επιλογής, αποκλίνουν από τα πρότυπά της. Η ΕΥΘΥΝΗ ΑΝΗΚΕΙ ΣΕ ΟΛΟΥΣ/ΕΣ.
Για την ΠΟΣΓΚΑμεΑ,
Ο ΠΡΟΕΔΡΟΣ
Ιωάννης Μοσχολιός
Η ΓΕΝΙΚΗ ΓΡΑΜΜΑΤΕΑΣ
Φωτεινή Ζαφειροπούλου