ΕΝΗΜΕΡΩΤΙΚΟ ΣΗΜΕΙΩΜΑ ΓΙΑ ΤΗ ΣΥΝΑΝΤΗΣΗ ΑΝΤΙΠΡΟΣΩΠΕΙΑΣ ΤΗΣ ΠΟΣΓΚΑμεΑ ΜΕ ΤΗΝ ΥΠΟΥΡΓΟ ΚΟΙΝΩΝΙΚΗΣ ΣΥΝΟΧΗΣ & ΟΙΚΟΓΕΝΕΙΑΣ, ΣΤΙΣ 15 ΟΚΤΩΒΡΙΟΥ 2025

«Συνάντηση ΠΟΣΓΚΑμεΑ με την Υπουργό Κοινωνικής Συνοχής & Οικογένειας, στις 15 Οκτωβρίου 2025»

Αγαπητές και αγαπητοί συνάδελφοι,

Μείζονα ζητήματα που άπτονται της στήριξης, φροντίδας και κοινωνικής ένταξης των ατόμων με αναπηρία, καθώς και της ενίσχυσης των υπηρεσιών που τους παρέχονται - τα οποία έχουν επανειλημμένα επισημανθεί από την Πανελλήνια Ομοσπονδία Σωματείων Γονέων και Κηδεμόνων Ατόμων με Αναπηρία (ΠΟΣΓΚΑμεΑ) - επαναφέρθηκαν, χθες, 15 Οκτωβρίου 2025, σε προγραμματισμένη συνάντηση αντιπροσωπείας της Ομοσπονδίας με την πολιτική ηγεσία του Υπουργείου Κοινωνικής Συνοχής και Οικογένειας.

Η ΠΟΣΓΚΑμεΑ εκπροσωπήθηκε από τον Πρόεδρο, κ. Ι. Μοσχολιό, και την Υπεύθυνη Διεθνών Σχέσεων, κα Κ. Ιωάννου, ενώ από πλευράς Υπουργείου, πέραν της Υπουργού Κοινωνικής Συνοχής και Οικογένειας, κας Δόμνας-Μαρίας Μιχαηλίδου, παρευρέθηκε ο Γενικός Γραμματέας Κοινωνικής Αλληλεγγύης και Καταπολέμησης της Φτώχειας, κ. Κωνσταντίνος Μεγαρίτης.

Η συζήτηση διεξήχθη σε θετικό κλίμα συνεργασίας, με κοινή αναγνώριση τόσο της ανάγκης διασφάλισης της ποιότητας ζωής και της αξιοπρέπειας των ατόμων με βαριές και πολλαπλές αναπηρίες και των οικογενειών τους, όσο και του καθοριστικού ρόλου που διαδραματίζουν οι φορείς παροχής κοινωνικών υπηρεσιών στην καθημερινότητά τους.

Κυριότερα εξερχόμενα από τη συζήτηση:

Α. Αποζημιώσεις δομών που παρέχουν κοινωνικές υπηρεσίες σε άτομα με αναπηρία

Ο Πρόεδρος της ΠΟΣΓΚΑμεΑ επεσήμανε την ανάγκη ενίσχυσης των αποζημιώσεων που καταβάλλονται για τις υπηρεσίες υποστήριξης και κοινωνικής φροντίδας των ατόμων με αναπηρία (Κ.Δ.-Η.Φ., ΚΔΑΠ ΑμεΑ, Σ.Υ.Δ. κ.ά.), υπογραμμίζοντας ότι πρόκειται για μονάδες υψηλής έντασης εργασίας, οι οποίες, επί σειρά ετών, χωρίς αναπροσαρμογές, έχουν επωμιστεί σωρευτικά αυξανόμενα κόστη λειτουργίας, συντήρησης και μισθοδοσίας, γεγονός που επηρεάζει άμεσα τη βιωσιμότητα και τη σταθερότητα των παρεχόμενων υπηρεσιών προς τα άτομα με αναπηρία.

Η Υπουργός φάνηκε να αναγνωρίζει τη σημασία του ζητήματος, σημειώνοντας ωστόσο ότι, υπό τις παρούσες συνθήκες, μια συνολική αναπροσαρμογή των αποζημιώσεων θα δημιουργούσε υπέρμετρη δημοσιονομική πίεση, από τη στιγμή που το Υ.ΚΟΙ.Σ.Ο. καλύπτει εξ ολοκλήρου τη σχετική δαπάνη. Επεσήμανε, εντούτοις, ότι το Υπουργείο παρακολουθεί στενά την εξέλιξη του κόστους λειτουργίας των δομών αυτών και θα επιδιώξει, στο πλαίσιο των δυνατοτήτων του, να διερευνήσει τρόπους πρακτικής ενίσχυσης της βιωσιμότητας των δομών, διασφαλίζοντας παράλληλα την ποιότητα των υπηρεσιών προς τους ωφελούμενους.

Β. Αναπροσαρμογή νοσηλίου – τροφείου για άτομα με βαριές αναπηρίες

Η Ομοσπονδία επανήλθε στην ανάγκη αναπροσαρμογής του νοσηλίου – τροφείου για τα άτομα με βαριές και πολλαπλές αναπηρίες, με περιορισμένο βαθμό αυτονομίας και αυτοεξυπηρέτησης, που διαβιούν σε Σ.Υ.Δ., επισημαίνοντας ότι το σημερινό του ύψος δεν ανταποκρίνεται στις πραγματικές, διευρυμένες απαιτήσεις υποστήριξης των ατόμων αυτών.

Η Υπουργός συντάχθηκε απόλυτα με την ανάγκη επίλυσης του ζητήματος και διαβεβαίωσε ότι θα τεθεί στις άμεσες προτεραιότητες του Υπουργείου, σε συνεργασία με τον ΕΟΠΥΥ. Ο Γενικός Γραμματέας πρόσθεσε πως έχει ήδη ζητηθεί η αποστολή αναλυτικών στοιχείων από τον Οργανισμό, ώστε να αποτιμηθεί με ακρίβεια η οικονομική επίπτωση και να ληφθούν αποφάσεις επί τεκμηριωμένης βάσης.

Γ. Υποστήριξη υφιστάμενων δομών κοινωνικής ένταξης και φροντίδας για τη συντήρηση των υποδομών και την ανανέωση του εξοπλισμού τους

Η Υπουργός έθεσε τον προβληματισμό ότι, εφόσον το Υπουργείο καλύπτει ήδη τις αποζημιώσεις και το ημερήσιο τροφείο για τις υπηρεσίες των δομών, τα κόστη λειτουργίας και συντήρησης πιθανόν να εμπεριέχονται στο ισχύον πλαίσιο αποζημιώσεων. Υπογράμμισε, παράλληλα, ότι εναλλακτικές πηγές χρηματοδότησης, όπως τα προγράμματα του ΕΣΠΑ, ενδέχεται να αποτελούν πιο κατάλληλο εργαλείο στήριξης για τις ανάγκες εκσυγχρονισμού των υποδομών και του εξοπλισμού τους.

Δ. Στεγαστικό ζήτημα των Σ.Υ.Δ.

Αναφορικά με το στεγαστικό πρόβλημα των Σ.Υ.Δ., η Υπουργός αναγνώρισε τη σημασία του θέματος και αναφέρθηκε στις δυσκολίες αξιοποίησης ακινήτων του Δημοσίου, τα οποία, λόγω μεγέθους και διαρρύθμισης, δεν πληρούν τις απαιτούμενες προδιαγραφές για τη στέγαση και λειτουργία Στεγών.

Εξήγησε, ωστόσο, ότι εξετάζονται εναλλακτικές λύσεις αξιοποίησης ακινήτων άλλων φορέων του Δημοσίου, μεταξύ των οποίων και του Υπουργείου Εθνικής Άμυνας, το οποίο έχει ήδη θεσμοθετήσει τη δυνατότητα ίδρυσης και λειτουργίας Σ.Υ.Δ. ατόμων με αναπηρία σε κατάλληλους χώρους των Ενόπλων Δυνάμεων. Οι εν λόγω Σ.Υ.Δ. θα μπορούν, πέραν των τέκνων στελεχών των Ενόπλων Δυνάμεων, να φιλοξενούν και άτομα με αναπηρία από τον γενικό πληθυσμό, σε ποσοστό έως 30%, σύμφωνα με τις προβλέψεις του θεσμικού πλαισίου. Με κοινή υπουργική απόφαση θα καθοριστούν οι ειδικότερες προϋποθέσεις, η διαδικασία λειτουργίας και οι όροι επιλογής των φιλοξενουμένων.

Ε. Διατήρηση προνοιακών επιδομάτων για τους εξυπηρετούμενους των Οικοτροφείων

Αναφορικά με το αίτημα διατήρησης των προνοιακών επιδομάτων για τα άτομα με βαριές και πολλαπλές αναπηρίες που διαμένουν σε Οικοτροφεία, η απάντηση του Υπουργείου ήταν αρνητική, με την αιτιολογία ότι αφενός η ημερήσια αποζημίωση των Οικοτροφείων έχει προσφάτως αυξηθεί για τη βελτίωση της ποιότητας των παρεχόμενων υπηρεσιών, αφετέρου μια τέτοια ρύθμιση θα αντέβαινε στην, έστω δυσκίνητη, προοπτική της αποϊδρυματοποίησης, και θα μπορούσε να λειτουργήσει αποτρεπτικά για την κοινωνική ένταξη των ωφελούμενων, ενισχύοντας έμμεσα τον ιδρυματισμό.

ΣΤ. Ενιαίο πλαίσιο λειτουργίας, εποπτείας και ελέγχου μονάδων που παρέχουν κοινωνικές υπηρεσίες στα άτομα με αναπηρία

Η ΠΟΣΓΚΑμεΑ επανάφερε την ανάγκη θεσμοθέτησης ενιαίου ρυθμιστικού και εποπτικού πλαισίου για όλες τις δομές (δημόσιου και ιδιωτικού δικαίου) που παρέχουν υπηρεσίες σε άτομα με αναπηρία, με στόχο την αξιολόγηση της ποιότητας των υπηρεσιών και της ορθής αξιοποίησης των δημόσιων πόρων.

Η πρόταση έτυχε θετικής υποδοχής από την Υπουργό, η οποία συντάχθηκε με την αναγκαιότητα περαιτέρω ενίσχυσης των μηχανισμών ελέγχου, πέραν των σημερινών ελέγχων των Κοινωνικών Συμβούλων των Περιφερειών και άλλων αρχών, και συμφώνησε στη διερεύνηση τρόπων διεύρυνσης και ποιοτικής αναβάθμισης της εποπτείας.

Ζ. Δομές βραχυχρόνιας φιλοξενίας

Σχετικά με το πλάνο εξειδίκευσης του πλαισίου λειτουργίας των δομών βραχυχρόνιας φιλοξενίας, η Υπουργός ανέφερε ότι προβλέπεται η εκπόνηση σχεδίου Υπουργικής Απόφασης, σε συνεργασία με τα συναρμόδια Υπουργεία, και με τη συνδρομή των προτάσεων της ΠΟΣΓΚΑμεΑ και της ΕΣΑμεΑ στην κατεύθυνση αυτή, ώστε να ανταποκρίνεται ουσιαστικά στις πραγματικές ανάγκες των οικογενειών.

Η. Πρώιμη Παρέμβαση & Προσωπικός Βοηθός

Για το πιλοτικό πρόγραμμα Πρώιμης Παρέμβασης, ανακοινώθηκε ότι οι αιτήσεις ένταξης στο Μητρώο Παρόχων αναμένεται να ξεκινήσουν στις 20 Οκτωβρίου, με την πρόσκληση να έχει ήδη δημοσιευθεί και κοινοποιηθεί.

Αναφορικά με το πρόγραμμα του Προσωπικού Βοηθού, η Υπουργός ενημέρωσε ότι το Υπουργείο επεξεργάζεται βελτιωτικές παρεμβάσεις στο ισχύον πλαίσιο, με στόχο τη δημιουργία πιο σταθερού και ελκυστικού πλαισίου απασχόλησης για όσους επιθυμούν να εργαστούν ως προσωπικοί βοηθοί, ενώ επίσης αναμένεται η καθολική εφαρμογή του προγράμματος εντός του 2026. Η Υπουργός επισήμανε επίσης ότι δεν θα υπάρξει χρηματοδοτικό ή χρονικό κενό κατά τη μετάβαση από το πιλοτικό πρόγραμμα στο καθολικό πρόγραμμα.

Θ. Επαγγελματική Αναδοχή & Αποτροπή επανιδρυματοποίησης

Σχετικά με την επαγγελματική αναδοχή ατόμων με αναπηρία, τέθηκε εκ νέου το κρίσιμο ζήτημα αποφυγής του κινδύνου επανιδρυματοποίησης των αναδεχόμενων μετά την ενηλικίωσή τους και τη λήξη της σχέσης αναδοχής. Σύμφωνα με την πληροφόρηση που παρασχέθηκε, προωθούνται αναθεωρήσεις στο υφιστάμενο πλαίσιο, ώστε να μπορεί να διασφαλίζεται η υποστήριξη και μετά την ενηλικίωση, με γνώμονα την ευαλωτότητα και τις εξατομικευμένες ανάγκες του κάθε ατόμου.

Ι. Προνοιακό επίδομα και σύνταξη θανόντος γονέα

Αναφορικά με το διαχρονικό αίτημα κατάργησης των διατάξεων που οδηγούν σε διακοπή του προνοιακού επιδόματος των ατόμων με βαριά αναπηρία όταν λαμβάνουν σύνταξη θανόντος γονέα, ο Γενικός Γραμματέας ανέφερε ότι η εκτίμηση της δαπάνης έχει επιχειρηθεί επανειλημμένα χωρίς να έχει καταστεί μέχρι σήμερα εφικτό να εξευρεθεί βιώσιμη λύση στο παρόν δημοσιονομικό πλαίσιο. Το θέμα παραμένει ανοιχτό για επανεξέταση σε επόμενη φάση.

Κ. Πιλοτικό πρόγραμμα υποστηριζόμενης απασχόλησης ατόμων στο φάσμα του αυτισμού (ΔΑΦ)

Αναφέρθηκε ότι η εξειδίκευση του προγράμματος έχει καθυστερήσει, ωστόσο παραμένει στις προθέσεις του Υπουργείου να αναζητηθούν τρόποι επανενεργοποίησής του, σε συνεργασία με τα συναρμόδια Υπουργεία και υπηρεσίες.

Παράλληλα, στο περιθώριο της συζήτησης έγινε αναφορά και σε ζητήματα που αφορούν το Κατασκηνωτικό Πρόγραμμα για Άτομα με Αναπηρίες, με επίκεντρο προτάσεις για την αξιοποίηση επιπλέον κατασκηνωτικών χώρων και τη βελτίωση των συνθηκών φιλοξενίας των συμμετεχόντων. Επισημάνθηκε ότι τα σχετικά ζητήματα θα αποτελέσουν αντικείμενο ξεχωριστής συνάντησης, η οποία θα εστιάσει αποκλειστικά στο θεσμικό, οργανωτικό και λειτουργικό πλαίσιο του Προγράμματος.

Τέλος, η Υπουργός επισήμανε εκ νέου τη σημασία που αποδίδει στην συνεργασία με την ΠΟΣΓΚΑμεΑ και τους φορείς κοινωνικής φροντίδας, μια συνεργασία που διαρκεί και έχει αποδειχθεί ουσιαστική και γόνιμη.

Η ΠΟΣΓΚΑμεΑ θα συνεχίσει, με συνέπεια και θεσμική ευθύνη, να παρακολουθεί στενά την πορεία όλων των ζητημάτων που τέθηκαν, να συνεργάζεται με το Υπουργείο και τους αρμόδιους φορείς και να προωθεί προτάσεις και παρεμβάσεις που διασφαλίζουν τα δικαιώματα, την αξιοπρέπεια και την ποιότητα ζωής των ατόμων με αναπηρία και των οικογενειών τους.

Για την ΠΟΣΓΚΑμεΑ,

Ο ΠΡΟΕΔΡΟΣ

Ιωάννης Μοσχολιός

Η ΓΕΝΙΚΗ ΓΡΑΜΜΑΤΕΑΣ

Φωτεινή Ζαφειροπούλου