ΕΠΑΝΑΦΟΡΑ ΑΙΤΗΜΑΤΟΣ ΓΙΑ ΤΗΝ ΑΠΟΣΥΝΔΕΣΗ ΚΑΙ ΤΟΥ ΕΠΙΔΟΜΑΤΟΣ ΒΑΡΙΑΣ ΑΝΑΠΗΡΙΑΣ ΑΠΟ ΤΙΣ ΣΥΝΤΑΞΕΙΣ ΤΩΝ ΘΑΝΟΝΤΩΝ ΓΟΝΕΩΝ

ΠΡΟΣ:      

Υπουργό Εργασίας και Κοινωνικής Ασφάλισης, κα Ν. Κεραμέως

Υπουργό Εθνικής Οικονομίας και Οικονομικών, κ. Κ. Χατζηδάκη 

Υπουργό Κοινωνικής Συνοχής και Οικογένειας, κα Σ. Ζαχαράκη

Κοιν.: (σχετ.: πίνακας αποδεκτών)      

Θέμα: «Επαναφορά αιτήματος της ΠΟΣΓΚΑμεΑ για την αποσύνδεση του προνοιακού επιδόματος των ατόμων με βαριά αναπηρία από τη σύνταξη του/της θανόντος/ούσας γονέα τους»

Αξιότιμες κυρίες Υπουργοί,
Αξιότιμε κύριε Υπουργέ, 

Η Πανελλήνια Ομοσπονδία Σωματείων Γονέων και Κηδεμόνων Ατόμων με Αναπηρία (ΠΟΣΓΚΑμεΑ), ιδρυτικό και ενεργό μέλος της Εθνικής Συνομοσπονδίας Ατόμων με Αναπηρία (ΕΣΑμεΑ), αποτελεί το δευτεροβάθμιο όργανο του αναπηρικού κινήματος, που εκπροσωπεί τα άτομα με νοητική αναπηρία, αυτισμό, σύνδρομο Down, εγκεφαλική παράλυση, βαριές και πολλαπλές αναπηρίες, καθώς και τις οικογένειές τους. 

Μέσω των 200 και πλέον σωματείων – συλλόγων γονέων και κηδεμόνων ατόμων με τις ανωτέρω αναπηρίες, πανελλαδικά, έχει ως κύρια αποστολή της την προστασία και προώθηση των δικαιωμάτων των ευάλωτων αυτών πληθυσμιακών ομάδων, τη διασφάλιση αξιοπρεπούς διαβίωσης και την πραγμάτωση της βέλτιστης κοινωνικής προστασίας για τα άτομα αυτά και τις οικογένειές τους.

Με την παρούσα επιστολή, η Ομοσπονδία μας απευθύνεται σε εσάς, επανερχόμενη στο κρίσιμο ζήτημα της ανάγκης περαιτέρω αναμόρφωσης ή/και κατάργησης του παράλογου ρυθμιστικού πλαισίου που καταλήγει σε διακοπή του επιδόματος οικονομικής ενίσχυσης (προνοιακού επιδόματος) των ανασφάλιστων ή έμμεσα ασφαλισμένων ατόμων με βαριά αναπηρία, στην περίπτωση που τους χορηγηθεί σύνταξη των θανόντων γονέων τους, όταν το ύψος της τελευταίας υπερβαίνει εκείνο του επιδόματος. 

Σε ό,τι αφορά το ιστορικό των ενεργειών στην κατεύθυνση αυτή, υπενθυμίζεται ότι ύστερα από τα επανειλημμένα επιχειρήματα της ΠΟΣΓΚΑμεΑ, της ΕΣΑμεΑ, των εν γένει οργανώσεων του εθνικού αναπηρικού χώρου, μια πολύ μεγάλη τομή και ένα διαχρονικό αίτημα του αναπηρικού κινήματος ικανοποιήθηκε τον Απρίλιο του 2023, αφήνοντας τουλάχιστον ένα σημαντικό θετικό αποτύπωμα στη ζωή εκατοντάδων οικογενειών που έχουν μέλος με βαριά νοητική αναπηρία – δικαιούχων του αντίστοιχου επιδόματος. 

Η αποσύνδεση του επιδόματος βαριάς νοητικής αναπηρίας από τις συντάξεις των θανόντων γονέων των δικαιούχων (KYA Οικονομικών - Εργασίας & Κοινωνικών Υποθέσεων, Αριθμ. Δ12α/Γ.Π.οικ./41349/ 20.04.2023, Φ.Ε.Κ. 2608 Β’) αποτέλεσε ιστορικό βήμα προς την αποκατάσταση μιας χρόνιας αδικίας, που αναντίλεκτα έθετε απερίσκεπτα σε διακινδύνευση την ποιότητα της διαβίωσης των ατόμων με βαριά νοητική αναπηρία, όταν οι ήδη αυξημένες τους ανάγκες κορυφώνονταν και λόγω της απώλειας του/της γονέα τους. 

Όπως είχε δηλώσει ο τότε Υπουργός Εργασίας & Κοινωνικών Υποθέσεων κ. Κ Χατζηδάκης, η απόφαση αυτή «ήταν επιβεβλημένη, καθώς αποκαθιστά μια αδικία χρόνων σε βάρος μιας ομάδας ιδιαίτερα ευάλωτων συνανθρώπων μας». Παράλληλα, η τότε Υφυπουργός (ό.π.) κα Δ.Μιχαηλίδου είχε σημειώσει: «Η ουσία της πολιτικής είναι να διορθώνει λάθη. Σήμερα διορθώνουμε μία αδικία δεκαετιών [..]. Έχουμε καταφέρει πολλά, αλλά έχουμε πολλά ακόμα να κάνουμε». [ https://ypergasias.gov.gr/allazoun-oi-oroi-chorigisis-tou-epidomatos-varias-noitikis-ysterisis-aposyndeetai-apo-to-ypsos-tis-orfanikis-syntaxis/ (ημερομηνία ανάκτησης: 16/01/2025) ]

Μεταξύ των πολλών που έχουν ακόμη να γίνουν, παραμένει ως εκκρεμότητα και η αποσύνδεση του προνοιακού επιδόματος βαριάς αναπηρίας από τις συντάξεις των θανόντων γονέων, παρά την όμοια συλλογιστική που διέπει τις δύο οικονομικές ενισχύσεις (βαριάς αναπηρίας και βαριάς νοητικής αναπηρίας), και παρά την υπαρκτή βούληση για την εξέταση/αντιμετώπιση και του ζητήματος αυτού στην ίδια περίοδο, η επίλυση του οποίου, εντούτοις, προσέκρουε το 2023 στους υφιστάμενους δημοσιονομικούς περιορισμούς.  

Σήμερα, ωστόσο, αν συνεκτιμηθούν και οι ενίοτε σχετικές κυβερνητικές δηλώσεις, η παρούσα οικονομική συγκυρία προσφέρει καταλληλότερες συνθήκες για την επανεκτίμηση του ζητήματος. Η δημοσιονομική κατάσταση της χώρας μεταφέρεται στον δημόσιο λόγο ως βελτιωμένη, επιτρέποντας κατ’ επέκταση την επανεξέταση περιοριστικών ρυθμίσεων, ιδίως εκείνων που επηρεάζουν δυσμενώς την κοινωνική προστασία των ευάλωτων πληθυσμιακών ομάδων, όπως είναι τα άτομα με βαριά αναπηρία.

Κυρίες και κύριοι Υπουργοί, 

Εκτιμούμε ότι η διευθέτηση του φλέγοντος αυτού ζητήματος, ούτε στο πνεύμα του δικαίου αντίκειται, ούτε την κοινή λογική αντιστρατεύεται. 

Αντιθέτως, συμβάλλει στην αποκατάσταση των στρεβλώσεων ενός ρυθμιστικού πλαισίου που επί σειρά ετών αδόκιμα συσχετίζει διαφορετικής φύσεως παροχές – συνταξιοδοτικές και προνοιακές – που εξυπηρετούν διακριτούς σκοπούς και εδράζονται σε διαφορετικές αιτίες (βιοποριστική ικανότητα σε ανταποδοτικότητα δεδουλευμένου χρόνου με βάση το σύστημα κοινωνικής ασφάλισης, έναντι αντιστάθμισης των αυξημένων απαιτήσεων και αναγκών, απότοκων της αναπηρίας).

Περαιτέρω, η όποια διατήρηση του επαχθούς υφιστάμενου ρυθμιστικού πλαισίου για το ζήτημα αυτό, με την πρόφαση του σημαντικού εκτιμώμενου δημοσιονομικού βάρους που συνεπάγεται η κατάργησή του, δεν είναι νοητή ούτε επιτρεπτή από την πλευρά των οικογενειών μας. 

Αφενός πρόκειται για κραυγαλέα περίπτωση επιβολής υπέρμετρων περιορισμών, σε βάρος του ανεκτού βιοτικού επιπέδου και της εξυπηρέτησης των αυξημένων, λόγω αναπηρίας, αναγκών εκατοντάδων ατόμων με βαριά αναπηρία, καθ’ υπέρβαση των ορίων του ανεκτού και του αποδεκτού. 

Αφετέρου, αναιρεί την υλοποίηση του κατοχυρωμένου – από τη Σύμβαση του Ο.Η.Ε. για τα Δικαιώματα των ατόμων με αναπηρίες (ν. 4074/2012) – δικαιώματος των παιδιών μας με βαριά αναπηρία σε ανεκτό βιοτικό επίπεδο και την οφειλόμενη κοινωνική προστασία για την εγγύηση και τη διασφάλισή του (άρθρο 28).

Των ανωτέρω δοθέντων, δια της παρούσης επιστολής η ΠΟΣΓΚΑμεΑ επαναφέρει το αίτημά της για:

 αποσύνδεση του προνοιακού επιδόματος της βαριάς αναπηρίας από τις συντάξεις των θανόντων γονέων των δικαιούχων, ακολουθώντας το θετικό παράδειγμα και τη συλλογιστική της αποσύνδεσης του επιδόματος βαριάς νοητικής αναπηρίας, το 2023, 

    θέσπιση ενός σαφούς και δεσμευτικού χρονοδιαγράμματος για την υλοποίηση της αλλαγής, με μέριμνα για σταδιακή εφαρμογή που να μειώνει τις δημοσιονομικές επιπτώσεις, 

    συνεργασία των συναρμόδιων Υπουργείων, ώστε να διασφαλιστεί η συντονισμένη, συνεπής και αποτελεσματική επίλυση του ζητήματος.

Κυρίες και κύριοι Υπουργοί, 

Η αντιστάθμιση των συνεπειών και των αυξημένων βαρών που πηγάζουν από την ακούσια κατάσταση της αναπηρίας, κατ’ επίκληση της οποίας τα άτομα με βαριά αναπηρία δικαιούνται το ύψιστης σημασίας για τη διαβίωσή τους επίδομα οικονομικής ενίσχυσης (προνοιακό), έχει υπέρμετρη σπουδαιότητα έναντι θεωρήσεων και προσκομμάτων οικονομικής φύσεως.

Αναμένουμε την άμεση προτεραιοποίηση του αδιαπραγμάτευτου αυτού ζητήματος, καθώς και τον προγραμματισμό συνάντησης με αντιπροσωπεία της Ομοσπονδίας μας, παρουσία εκπροσώπων των Υπουργείων σας, προκειμένου να πληροφορηθούμε για τις ενέργειες, τις οποίες η Πολιτεία υλοποιεί ή σκοπεί να υλοποιήσει για την επίλυσή του. 

Με εκτίμηση, 
Για την ΠΟΣΓΚΑμεΑ,

Ο ΠΡΟΕΔΡΟΣ

Ιωάννης Μοσχολιός

Η ΓΕΝΙΚΗ ΓΡΑΜΜΑΤΕΑΣ

Φωτεινή Ζαφειροπούλου

Πίνακας αποδεκτών: 
- Πρωθυπουργός της χώρας, κ.Κ.Μητσοτάκης
- Υπουργός Επικρατείας, κ.Χ.Γ.Σκέρτσος 
- Υφυπουργός Εθνικής Οικονομίας & Οικονομικών, κ.Αθ.Πετραλιάς 
- Γενικός Γραμματέας Κοινωνικής Αλληλεγγύης και Καταπολέμησης της Φτώχειας, κ.Π.Πύρρος
- Γενικός Γραμματέας Δημογραφικής και Στεγαστικής Πολιτικής, κ.Κ.Γλούμης – Ατσαλάκης 
- Εθνική Συνομοσπονδία Ατόμων με Αναπηρία (ΕΣΑμεΑ)
- Πρωτοβάθμια σωματεία – μέλη ΠΟΣΓΚΑμεΑ