ΕΠΙΣΤΟΛΗ ΤΗΣ ΠΟΣΓΚΑμεΑ ΠΡΟΣ ΤΟΝ ΕΟΠΥΥ ΓΙΑ ΘΕΜΑΤΑ ΠΟΥ ΣΧΕΤΙΖΟΝΤΑΙ ΜΕ ΤΗ ΔΙΑΔΙΚΑΣΙΑ ΧΡΗΣΗΣ ΗΛΕΚΤΡΟΝΙΚΩΝ ΓΝΩΜΑΤΕΥΣΕΩΝ ΓΙΑ ΤΟΥΣ/ΤΙΣ ΕΝΟΙΚΟΥΣ ΣΕ ΣΥΔ ΚΑΙ ΣΑΔ

ΠΡΟΣ:    Διοικήτρια και Πρόεδρο Δ.Σ. του Ε.Ο.Π.Υ.Υ., κ. Θ.Καρποδίνη

Κοιν.:       (σχ.πίνακας αποδεκτών)

ΘΕΜΑ: «Η ΠΟΣΓΚΑμεΑ επισημαίνει τρεις παραδοχές και τρεις αναγκαιότητες για την απρόσκοπτη και ουσιαστική εφαρμογή της διαδικασίας έκδοσης ηλεκτρονικών γνωματεύσεων για τους/τις ενοίκους των Σ.Υ.Δ., Σ.Α.Δ. και ζητά τις άμεσες ενέργειες του Ε.Ο.Π.Υ.Υ.»

(σχετ.: οι υπ’ αριθμ.193/11.06.2021, 582/02.08.2021 επιστολές της ΠΟΣΓΚΑμεΑ, τα υπ’ αριθμ.πρωτ.: ΔΒ3/Γ/οικ.15029/03.06.2021, ΔΒ3/Γ/οικ.16498/18.06.2021, ΔΒ3/Γ/οικ.22304/26.08.2021 έγγραφα – ανακοινώσεις του Ε.Ο.Π.Υ.Υ.)

Αξιότιμη κυρία Διοικήτρια και Πρόεδρε του Δ.Σ.,

Ο προβληματισμός για την απρόσκοπτη και επαρκή εφαρμογή της διαδικασίας χρήσης ηλεκτρονικών γνωματεύσεων στο πληροφοριακό σύστημα του Ε.Ο.Π.Υ.Υ. για τους/τις ενοίκους των Σ.Υ.Δ. και Σ.Α.Δ., όπου παρέχονται υπηρεσίες σε άτομα με αναπηρία και αποζημιώνονται για αυτές μέσω του νοσηλίου – τροφείου που καταβάλλεται από τον Οργανισμό, δεν έχει ακόμη καταλήξει σε οριστικές λύσεις, παρότι οι κατευθύνσεις και η χρονική μετάθεση της υποχρεωτικότητας της ενέργειας, που παρασχέθηκαν με το υπ’ αριθμ. ΔΒ3/Γ/οικ.22304/26.08.2021 έγγραφο του Οργανισμού, λογίζονται ως προσπάθεια προς αυτή την κατεύθυνση.

Με προηγούμενες επιστολές της, η ΠΟΣΓΚΑμεΑ έχει επισημάνει μια σειρά ζητημάτων που, κατά την εκτίμησή μας, χρήζουν εξέτασης και συμπληρωματικών ενεργειών τα οποία δυστυχώς, σε σημαντικό βαθμό, μέχρι σήμερα παραμένουν στο προσκήνιο.

Ανακαλώντας την ανησυχία που εκφράστηκε σε αυτές, όχι απλώς για τους κινδύνους που απειλούν την εύρυθμη λειτουργία και βιωσιμότητα των δομών αυτών, αλλά που πρωτίστως αφορούν την επαπειλούμενη στέρηση από τα άτομα με αναπηρία του δικαιώματός τους στην αξιοπρεπή διαβίωση στην κοινότητα, στην κοινωνική ένταξη και στην αποφυγή εγκλεισμού τους σε ιδρυματικές δομές (όπως η Διεθνής Σύμβαση του ΟΗΕ για τα Δικαιώματα των Ατόμων με Αναπηρία –Ν.4074/2012- υπαγορεύει και ο θεσμός της υποστηριζόμενης διαβίωσης υπηρετεί), επανερχόμαστε στις κάτωθι παραδοχές, επισημάνσεις και προβλήματα αναφορικά με τον προβλεπόμενο τρόπο χρήσης των ηλεκτρονικών γνωματεύσεων:

Παραδοχή 1^η: «Ανέφικτη η ορθή εφαρμογή της ενέργειας ελλείψει επαρκούς προπαρασκευής και κατάλληλων προσαρμογών στο πληροφοριακό σύστημα που διατίθεται για τον σκοπό της»

Πλησιάζοντας τους τρεις μήνες από τη γνωστοποίηση της υποχρέωσης χρήσης ηλεκτρονικών γνωματεύσεων για τους/τις ενοίκους σε Σ.Υ.Δ., Σ.Α.Δ., η πληροφόρηση που περιέρχεται στη διάθεση της Ομοσπονδίας από αρκετούς φορείς – μέλη της, Ν.Π.Ι.Δ. μη κερδοσκοπικού χαρακτήρα που λειτουργούν Σ.Υ.Δ., οδηγεί στο συμπέρασμα πως η διαδικασία έκδοσής τους αδυνατεί να ολοκληρωθεί με ορθότητα και αξιοπιστία στο παρόν, καθώς εξακολουθητικά προσκρούει σε ανεπαρκείς παραμετροποιήσεις του πληροφοριακού συστήματος του Οργανισμού που εξυπηρετεί την ενέργεια (λ.χ. εξακολουθεί να αναφέρεται ως πρόβλημα η απουσία πεδίων αναφοράς του ποσοστού αναπηρίας στην έκδοση της γνωμάτευσης).

Διαπίστωση που χρήζει ιδιαίτερης μνείας και προσοχής, σε αυτό το επίπεδο, είναι ότι σε αντιδιαστολή με τα οριζόμενα στις οικείες αποφάσεις, οι οποίες συναρτούν το ύψος του ειδικού νοσηλίου - τροφείου για τις Σ.Υ.Δ. με το είδος, το ποσοστό αναπηρίας και τον βαθμό αυτονομίας και αυτοεξυπηρέτησης των ενοίκων τους, προσδιορίζοντας τούτο σε €40,00 ή €70,00, κατά περίπτωση (ΚΥΑ Αριθ.Δ29α/Φ.ΘΕΣΜ./ΓΠ26275/1048/22.01.2014, Φ.Ε.Κ. 172/τ.Β’/2014), βρίσκεται η περιγραφή της παροχής στο πληροφοριακό σύστημα, στην οποία παραμένει ο αυτοματοποιημένος προσδιορισμός του δικαιούμενου ημερήσιου νοσηλίου - τροφείου των ενοίκων στο ύψος των €40,00, περιοριστικά και άνευ εναλλακτικής δυνατότητας για την ορθή αποτύπωσή του, εφόσον συντρέχει περίπτωση.

Το γεγονός αυτό σε συνδυασμό με τους περιορισμένους χρόνους που έχουν τεθεί για την υποχρεωτική συμμόρφωση με την ενέργεια αλλά και τις δυσχέρειες που κατά τόπους καταγράφονται για τον προγραμματισμό ραντεβού με τους αρμόδιους ιατρούς κρατικών νοσοκομείων, λόγω της συνολικότερης επιβάρυνσης του δημόσιου συστήματος υγείας και των ανελαστικά αυξημένων υποχρεώσεων με τις οποίες είναι επιφορτισμένοι, πρακτικά «εξαναγκάζει» αρκετούς φορείς που λειτουργούν Σ.Υ.Δ. στην αποδοχή της ως άνω περιγραφόμενης παροχής, ανεξαρτήτως της υψηλότερης στάθμης του νοσηλίου – τροφείου των δικαιούχων στις δομές τους και υπό τις όποιες αυτονόητες ανασφάλειες και κινδύνους η αποδοχή αυτή συνεπάγεται.

Τούτου δοθέντος και μπροστά στο ενδεχόμενο εμφάνισης νέων αδιεξόδων για τους φορείς αυτούς, χωρίς υπαιτιότητά τους, θεωρούμε αυτονόητη την απαίτηση και αναμένουμε άμεσες ενέργειες από την πλευρά του Οργανισμού για την ταχεία επίλυση του ζητήματος της ορθής αποτύπωσης του ύψους της εκάστοτε δικαιούμενης παροχής (σε σύμπλευση με τις προβλέψεις του υφιστάμενου θεσμικού πλαισίου και σε συνέπεια με την προϋπόθεση τεχνικής ετοιμότητας των συστημάτων που τίθενται σε εφαρμογή για την εκπλήρωση υποχρεώσεων απέναντι στο κράτος).

Παραδοχή 2^η: «Αδικαιολόγητη εισαγωγή νέων διατυπώσεων που εξασθενούν ή/και αναιρούν το πνεύμα βασικών θεσμικών προβλέψεων για τις Σ.Υ.Δ.»  

Σημαντικές επιφυλάξεις οφείλεται να εκφραστούν από την πλευρά μας για τη συλλογιστική και τα ερείσματα της ορισμένου βαθμού αναντιστοιχίας που διαπιστώνεται στη νέα διαδικασία, σε σχέση τόσο με τα έως σήμερα ισχύοντα, όσο και με τους λόγους που εξέθρεψαν τον θεσμό των Σ.Υ.Δ.. και το πνεύμα που διέπει τη λειτουργία τους.

Ειδικότερα, αναφερόμαστε στην πρόβλεψη έκδοσης των ηλεκτρονικών γνωματεύσεων σε ετήσια, εφεξής, βάση (με την «κατάτμηση» αυτών σε 12 μηνιαίες), η οποία, πλην των αδικαιολόγητων γραφειοκρατικού – διοικητικού τύπου απαιτήσεων που εισάγει, επί της ουσίας φαίνεται να αναιρεί τις οδηγίες που σήμερα βρίσκουν εφαρμογή και αναφέρονται στην κατάθεση, κάθε τρία χρόνια, μετά την εισαγωγή και ένταξη των ενοίκων στις Σ.Υ.Δ. αναλυτικής ιατρικής γνωμάτευσης εισαγωγής σχετικής με την πάθηση ειδικότητας (Ενότητα Α.4 «Στέγες Υποστηριζόμενης Διαβίωσης» σημ. 2.5. ‘Οδηγού Κλινικού – Διοικητικού Ελέγχου & Εκκαθάρισης’, Απόφαση Δ.Σ. ΕΟΠΥΥ 545/15.03.2019).  

Ακόμη περισσότερο, λαμβάνοντας υπόψη το περιεχόμενο της υπ’ αριθμ. Δ12/ΓΠοικ.13107/283/20.03.2019 ΚΥΑ (Φ.Ε.Κ. 1160/τ.Β’/08.04.2019) «Προϋποθέσεις ίδρυσης και λειτουργίας Στεγών Υποστηριζόμενης Διαβίωσης Ατόμων με Αναπηρίες», όπως έχει τροποποιηθεί και ισχύει, και ιδίως:

-       το άρθρο 4, σύμφωνα με το οποίο προσδιορίζεται η διαδικασία και τα τεκμηριωτικά στοιχεία για την αποδοχή της ένταξης των ενοίκων σε Σ.Υ.Δ., συμπεριλαμβανομένων των γνωματεύσεων και πιστοποιητικών υγείας που τεκμηριώνουν την αδυναμία αυτόνομης διαβίωσης χωρίς κατάλληλη υποστήριξη,   

-       το εδάφιο (β) του άρθρου 1, σύμφωνα με το οποίο ορίζεται ως «Στέγη Υποστηριζόμενης Διαβίωσης» (Σ.Υ.Δ.) «το σύνολο των χώρων που διατίθενται για την μόνιμη διαβίωση – κατοικία των ατόμων με αναπηρία […]»,

-       την παράγραφο (3) του άρθρου 2, σύμφωνα με την οποία προσδιορίζεται ότι «η υποστηριζόμενη διαβίωση αντιμετωπίζει το ζήτημα της δια βίου διαβίωσης – κατοικίας των ατόμων με αναπηρία» καθώς και ότι «η διαβίωση των ενοίκων στις Σ.Υ.Δ. δεν μπορεί σε καμία περίπτωση να θεωρηθεί “κλειστή περίθαλψη” ή “νοσηλεία”»,

-       τον διαγνωστικό - συμβουλευτικό ρόλο, τη σύνθεση και την περιοχή ευθύνης της Διεπιστημονικής Ομάδας του Φορέα – Σ.Υ.Δ. ως προς την εκτίμηση και αξιολόγηση του ατόμου με αναπηρία (άρθρο 4 «Διαδικασία ένταξης και αποχώρησης ενοίκων» - παράγραφος 2 (γ), άρθρο 6 - παράγραφος 7),

συμπεραίνουμε και επισημαίνουμε ταυτόχρονα πως η εισαγωγή απαιτήσεων για επαναλαμβανόμενες καταθέσεις, συχνής μάλιστα περιοδικότητας, τεκμηρίων για καταστάσεις μόνιμου χαρακτήρα που αφορούν τους/τις δια βίου ενταγμένους/ες ενοίκους στις δομές αυτές, μετά την εισαγωγή τους,  απέχει παρασάγγας από το πνεύμα του θεσμού των Σ.Υ.Δ. και την ορθή ερμηνεία των διατάξεων και της συλλογιστικής που τον διέπουν.

Με βάση τα ανωτέρω και επειδή:

(α) «Ο ΕΟΠΥΥ συμβάλλεται με Στέγες Υποστηριζόμενης Διαβίωσης (Σ.Υ.Δ.) και Στέγες Αυτόνομης Διαβίωσης (Σ.Α.Δ.), [….] σύμφωνα με την εκάστοτε ισχύουσα νομοθεσία που ορίζει τις παρεχόμενες υπηρεσίες, τις προδιαγραφές λειτουργίας, τις προϋποθέσεις και τις διαδικασίες εισαγωγής […]» (άρθρο 31 ΕΚΠΥ, Φ.Ε.Κ. 4898/τ.Β’/01.11.2018),

(β) τα εφαρμοστικά ζητήματα δέον είναι να συντείνουν κατά τρόπο συνεπή στην αιτιολογική βάση του ρυθμιστικού πλαισίου, αποφάσεων και διατάξεων, την εφαρμογή των οποίων εξειδικεύουν,

ζητάμε την απόσυρση της πρόβλεψης έκδοσης, σε ετήσια βάση, ηλεκτρονικών γνωματεύσεων για τους/τις ήδη ενταγμένους/ες ωφελούμενους/ες σε Σ.Υ.Δ., ως πρόβλεψη που (ι) επιφέρει περισσότερο γραφειοκρατικού – διοικητικού τύπου απαιτήσεις, παρά αντιμετωπίζει ζητήματα ουσίας, υποβάλλοντας περαιτέρω τους/τις ενοίκους με αναπηρία των δομών και τις οικογένειές τους σε άσκοπη ταλαιπωρία και (ιι) παρέλκει σε περιπτώσεις έγκρισης της δια βίου διαβίωσης - κατοικίας ατόμων που χρήζουν υποστήριξης, οφειλόμενης αποκλειστικά σε αναπηρία, που έχει οριστικά κριθεί από αρμόδιες Υγειονομικές Επιτροπές ή ΚΕ.Π.Α. και οι συνέπειες της οποίας κατ’ ουδένα τρόπο προβλέπεται να αμβλυνθούν στο μέλλον. 

Παραδοχή 3^η: «Αντιτιθέμενες προβλέψεις στην υφιστάμενη νομοθεσία για την αρμοδιότητα έκδοσης των γνωματεύσεων, που επισκιάζουν και υποτιμούν την ουσία των πραγματικών αναγκών υποστήριξης των ατόμων με αναπηρία»

Αναφορικά με την πρόβλεψη για την έκδοση ηλεκτρονικής γνωμάτευσης από αρμόδιους ιατρούς δημόσιων νοσοκομείων, επισημαίνουμε εκ νέου την ευθεία αντίθεση που αυτή διαγράφει με τη νομική κατοχύρωση της πλήρους ισοτιμίας της υπογραφής όλων των ιατρών, ανεξάρτητα από το εάν παρέχουν τις υπηρεσίες τους στον δημόσιο ή τον ιδιωτικό τομέα. Σύμφωνα με το άρθρο 5, παρ.1 του Ν.3418/2005: «1. Τα ιατρικά πιστοποιητικά και οι ιατρικές γνωματεύσεις, καθώς και οι ιατρικές συνταγές που εκδίδονται κατά τους νόμιμους τύπους, έχουν το ίδιο κύρος και την ίδια νομική ισχύ ως προς τις νόμιμες χρήσεις και ενώπιον όλων των αρχών και υπηρεσιών, ανεξάρτητα από το αν εκδίδονται από ιατρούς που υπηρετούν σε Ν.Π.Δ.Δ. ή Ν.Π.Ι.Δ. ή ιδιώτες ιατρούς. Σε κάθε περίπτωση, τα εκδιδόμενα πιστοποιητικά και οι εκδιδόμενες γνωματεύσεις αφορούν αποκλειστικά στο γνωστικό αντικείμενο της ειδικότητας κάθε ιατρού». Επιπρόσθετα, οι όποιες παρεκκλίσεις – «τυχόν ειδικότερες ρυθμίσεις» επιτρέπονταν στον Νόμο, ως προς την ισοτιμία της ιατρικής υπογραφής, έχουν καταργηθεί με τη διάταξη του άρθρου 6, παράγραφος 2 του Ν.3627/2007 (Φ.Ε.Κ. 292/τ.Α’/2007).  

Τούτου δοθέντος, ζητάμε την επέκταση της δυνατότητας χορήγησης της ιατρικής γνωμάτευσης και από ιδιώτες συμβεβλημένους ιατρούς του ΕΟΠΥΥ της σχετικής ειδικότητας ή ιατρούς που υπηρετούν σε Ν.Π.Ι.Δ., υπογραμμίζοντας παράλληλα αυτό ως ζήτημα, όχι απλώς τύπου, αλλά ουσίας, διότι τα περισσότερα άτομα με αναπηρία παρακολουθούνται σε σταθερή βάση από τους θεράποντες ιατρούς τους, που είναι οι πλέον αρμόδιοι να αξιολογήσουν την εξέλιξή τους και το είδος της υποστήριξης που χρειάζονται.

Κλείνοντας, υπενθυμίζουμε πως στο πλαίσιο του διαπραγματευτικού διαλόγου που έλαβε χώρα κατά τη θερινή περίοδο για την κατάρτιση της νέας Σύμβασης μεταξύ του Ε.Ο.Π.Υ.Υ. και των φορέων που λειτουργούν Στέγες Υποστηριζόμενης Διαβίωσης (Σ.Υ.Δ.), στον οποίο συμμετείχε η ΠΟΣΓΚΑμεΑ, εκπροσωπώντας περισσότερους από 30 φορείς – μέλη της που λειτουργούν αντίστοιχες δομές, σημειώθηκαν σημαντικά σημεία συναίνεσης, τόσο επί ζητημάτων που εμπειρικά επισημάνθηκαν από την εφαρμογή της υφιστάμενης συμβατικής σχέσης με τον Οργανισμό, όσο και ζητημάτων που είναι επιδεκτικά βελτίωσης στο πλαίσιο της υπό διαμόρφωση σύμβασης για τις Σ.Υ.Δ. προς την κατεύθυνση της βέλτιστης προσαρμογής της στις προβλέψεις και το πνεύμα της νομοθεσίας που διέπει τη λειτουργία τους.

Η αναγκαιότητα επίσπευσης των απαραίτητων ενεργειών για την ολοκλήρωση της νέας συμβασιοποίησης για τις Σ.Υ.Δ., που έχει επανειλημμένα επισημανθεί από την πλευρά μας, επαναφέρεται ως αίτημα και στο παρόν, για την αποτροπή περαιτέρω καθυστερήσεων που θα εγείρουν προσκόμματα για την ευημερία των ωφελούμενων – υφιστάμενων και δυνητικών - ενοίκων με αναπηρία των Στεγών.    

Κυρία Διοικήτρια και Πρόεδρε Δ.Σ.,

Με βάση τα όσα προεκτέθηκαν, οι αναγκαιότητες που προκύπτουν είναι προφανείς. Για να τελεσφορήσει η απολύτως σεβαστή προσπάθεια εκσυγχρονισμού και βελτίωσης του συστήματος απόδοσης των δαπανών στους/στις δικαιούχους ενοίκους των Σ.Υ.Δ. και Σ.Α.Δ., μεταξύ άλλων, μέσω της χρήσης ηλεκτρονικών γνωματεύσεων, η πιο ασφαλής λεωφόρος είναι το ουσιαστικό ενδιαφέρον για την εφαρμογή του γράμματος και την κατανόηση της φιλοσοφίας των διατάξεων που διέπει τη λειτουργία των δομών αυτών.  

Διατάξεις, που είναι άρρηκτα συνδεδεμένες με τη βούληση παροχής της πλέον ολοκληρωμένης προστασίας των ενοίκων με αναπηρία των δομών, αναγνωρίζοντάς τους ως υποκείμενα ουσιαστικών και συμμετοχικών δικαιωμάτων, το πλέγμα των οποίων κατοχυρώνεται από το Σύνταγμα, πληθώρα διατάξεων της εθνικής νομοθεσίας, τη Διεθνή Σύμβαση του ΟΗΕ για τα Δικαιώματα των Ατόμων με Αναπηρία (Ν.4074/2012), καθώς και ευρωπαϊκά και διεθνή κείμενα για την προστασία των ανθρώπινων δικαιωμάτων.    

Με την πεποίθηση ότι οι επισημάνσεις και τα αιτήματά μας θα τύχουν της απαραίτητης εκτίμησης, αναμένουμε την ανταπόκρισή σας, όπως και την ενημέρωση της Ομοσπονδίας μας για τις ενέργειές σας επί του θέματος.

Με εκτίμηση,

Για την ΠΟΣΓΚΑμεΑ, 

Ο ΠΡΟΕΔΡΟΣ

Ιωάννης Μοσχολιός

Η ΓΕΝΙΚΗ ΓΡΑΜΜΑΤΕΑΣ

Φωτεινή Ζαφειροπούλου

Πίνακας αποδεκτών:

-       Υπουργός Υγείας, κ.Αθ.Πλεύρης

-       Υφυπουργός Εργασίας και Κοινωνικών Υποθέσεων, κ.Δ.Μ.Μιχαηλίδου

-       Γενικός Γραμματέας Υπηρεσιών Υγείας, κ. Ι.Κωτσιόπουλος

-     Γεν. Γραμματέας Κοινωνικής Αλληλεγγύης και Καταπολέμησης της Φτώχειας, κ. Γ. Σταμάτης

-       Προϊστάμενος Διεύθυνσης Στρατηγικού Σχεδιασμού Ε.Ο.Π.Υ.Υ., κ. Θ.Ρηγάτος

-       Προϊστάμενος Γενικής Διεύθυνσης Οικονομικών Υποθέσεων Ε.Ο.Π.Υ.Υ., κ. Κ. Μπαρούς

-       Γενικός Διευθυντής Οργάνωσης & Σχεδιασμού Αγοράς Υπηρεσιών Υγείας, κ.Γ.Αγγούρης

-       Προϊστάμενος Τμήματος Διαπραγμάτευσης Συμβάσεων Υποεπιτροπής Λοιπών Παρεχόμενων Υπηρεσιών Υγείας της Επιτροπής Διαπραγμάτευσης Αμοιβών και Τιμών Ιατρ/κών Προϊόντων του Ε.Ο.Π.Υ.Υ., κ.Ν.Κικίλιας

-       Εκπρόσωπος της ΕΣΑμεΑ στο Δ.Σ. του Ε.Ο.Π.Υ.Υ., κ. Ι. Λυμβαίος  

-       ΕΣΑμεΑ

-       Φορείς-μέλη ΠΟΣΓΚΑμεΑ